El atmanın önlenmesi davası, zilyetliğini kaybetmemiş malikin, zilyetliğine zarar veren, zilyetliğini kısmen ihlal eden veya kullanılmasını güçleştiren haksız kişiye karşı açtığı davadır.

El atmanın önlenmesi davası açılabilmesi için malik olan kişinin zilyetliğini tam olarak kaybetmemiş olması gerekir. Malik zilyetliğini tamamen kaybetmişse, el atmanın önlenmesi değil istihkak davası açılır.

Hangi Durumlarda El atmanın Önlenmesi Davası Açılabilir;

  1. Davacının taşınmazının dışında duman, is, koku, gürültü, toz çıkarmak gibi eylemlerden kaynaklı dava açılabilir. Buna bağlı olarak sanayi kuruluşlarının zehirli atıklarından etkilenen ayni ve şahsi hak sahipleri de elatmanın önlenmesi davası açabilir.
  2. Tiksindirici, huzur bozucu görüntü yaratarak çevredekileri olumsuz etki altında bırakmak da haksız el atma olarak değerlendirilir. Örneğin ailelerin yaşadığı yerde genelev açılması durumunda, bu huzur bozucu eylemlerin ortadan kaldırılması için elatmanın önlenmesi davası açılabilir.
  3. Komşu taşınmazın ışığına, rüzgarına manzarasına engel olunması durumunda da yine dava açılabilir.
  4. Komşu taşınmaza dikilen ağaçların gölgesinin davacının mahsullerine zarar vermesi de elatma olarak değerlendirilir.
  5. Komşusunun taşınmazının bir kısmını kendi mülkü ile birlikte kiraya veren ve böylece kiracısının el atmasına neden olan kimse, dolaylı el atan kişi konumundadır.
  6. Paylı mülkiyette paydaşlardan birinin hakkını aşacak şekilde kullanması durumlarında el atmanın önlenmesi davası açılabilir.

El atmanın Önlenmesi Şartları Nelerdir?

  • Davacının mülkiyet hakkının bulunması gerekir
  • El atmanın önlenmesi davasının kabul edilebilmesi için, el atmanın haksız olması gerekir. Ancak dava açabilmek için el atan kişinin kasıtlı ve kusurlu olmasına gerek yoktur. El atan kişi geçersiz hukuki bir sebebe dayanıyorsa elatmanın önlenmesi davası açılabilir.
  • Haksız yapılan müdahalenin devam ediyor olması gerekir.

El atmanın Önlenmesi Davasını Kimler Açabilir?

Elatmanın önlenmesi davasını malik olan kişi açabileceği gibi, sınırlı ayni hak sahibi de bu hakkına haksız olarak el atılması halinde dava açabilir. Malik olan kişinin mirasçılarının da dava açma hakkı vardır. Müşterek mülkiyette her paydaş payı oranında elatmanın önlenmesini isteyebilir.

El atmanın Önlenmesi Davası Kime Karşı Açılır?

Elatmanın önlenmesi davası haksız elatmada bulunan tüm gerçek ve tüzel kişilere karşı açılabilir.Davalı gösterilecek kişinin bizzat elatan durumunda olması gerekmez.Başka bir kişinin haksız elatmasını sağlayan kişinin de bizzat elatan yanında davalı olarak gösterilmesi gerekir.

El atmanın Önlenmesi Davasında Ecri misil Talebi

Ecri misil diğer adıyla haksız işgal tazminatı, el atmanın önlenmesi açan davacının elatmada bulunan taraftan haksız kullanımı sonucu geriye dönük zararlarının tazminini isteyebileceği bir tazminat türüdür.

Paydaşın Paydaş Aleyhine Açtığı El Atmanın Önlenmesi

Paydaşlardan biri kendi kullanımına bırakılan yer hakkında haksız el atmadan ötürü dava açabileceği gibi harici taksim sözleşmesine veya fiili kullanma biçimine göre yol, meydan, park olarak bırakılan yere de kullanma amacına aykırı bir müdahale varsa, yararlanma hakkına dayanarak el atmanın önlenmesi davası açabilir.

Komşuluk Hukukundan Kaynaklanan El Atmanın Önlenmesi

Mülkiyet hakkının sorumsuz ve taşkın kullanılmasından olumsuz etkilenen hertaşınmaz maliki veya o taşınmaz üzerinde ayni yahut şahsi hakkı nedeniyle fiili hakimiyeti bulunan şahıslar komşu sayıldığından, el atmanın önlenmesi davası açabilirler.

Örneğin bir fabrikanın çıkardığı duman ve zehirli gazdan, bir akarsuya veya kanala bırakılan atıktan zarar gören tüm malikler veya taşınmazda fiili hakimiyeti bulunan kişiler komşu sayılırlar.

Kamulaştırmasız El Atma

Kamulaştırma yapmaya yetkili gerçek veya özel yahut kamu tüzel kişisinin kamulaştırma işlemi yapmaksızın, özel mülkü bir kamu hizmetine tahsis etmek veya üzerine bir tesis yahut yapı yapmak suretiyle malikin kullanma hakkına engel olması kamulaştırmasız el atmadır. Bu fiilin önlenmesi için açılan davaya kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi davası denmektedir.

El Atmanın Önlenmesi Davasında Tazminat

El atmanın önlenmesi davası açabilmek için elatan kişinin kasıtlı ve kusurlu olmasına gerek yoktur.Elatan kişi geçersiz hukuki bir sebebe dayanıyorsa elatmanın önlenmesi davası açılabilir.

Ancak el atan kişi yaptığı fiili hakkı olmadığını bilerek, kasıtlı olarak yapıyorsa ecri misil tazminatı dışında, manevi tazminat talebinde bulunulabilir.

El atmanın önlenmesi(müdahalenin men’i) davalarında hak kaybı yaşamamak için tümsüreçlerin uzman bir gayrimenkul avukatı tarafından takip edilmesinde yarar vardır. Aslan & Duran Hukuk ve Danışmanlık Ofisi, bünyesinde bulunan konusunda uzman Ankara gayrimenkul avukatı veya avukatlarla el atmanın önlenmesi davası konularında müvekkillerinin hukuki sorunlarına çözüm bulmaktadır.

Güncel makale ve paylaşımlarımızı sosyal medya hesaplarımızdan da yapıyoruz. Bunun için instagram hesabımızı takip etmenizi öneririz.