Kavram yönünden, yapmaya, iyileştirmeye ve güzelleştirmeye yönelik faaliyetler olan imar, bir alanın ya da binanın düzeltilmesi, yapılandırılması veya iyileştirilmesi faaliyetlerini kapsar. Bu faaliyet kişilere hem kamu düzeninin sağlanması, hem de yaşanabilir ve sağlıklı bir kent sunulması amacına yöneliktir. Bu yazımızda imar planının iptali davası ile kesinleşen imar planının iptali konuları ele alınacaktır.

İmar Yetkisi Ve Yapılaşma Nedir?

İmar planı, idarenin yürütmekle sorumlu ve görevli olduğu hizmetlerinde, belli bir plan dâhilinde hareket etmesi sonucunda oluşturulur. İmar planları, bir yerleşim yerinin sağlıklı, estetik, düzenli bir gelişme göstermesini sağlamaya yönelik olarak gerçekleştirilen planlama faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan çizili ve yazılı metinlerdir.

Planların hazırlanması ve onayı aşamasına bakacak olursak,imar planları yasalar tarafından yetkilendirilen kişilerce yapılmalı ve yürürlüğe konulmalıdır. Belediye sınırları içerisinde kalan yerlerin imar planları belediyelerce; belediye ve yakın komşu alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar ise il özel idaresince yapılmaktadır.

Kamuya ait taşınmazlarda imar planlarında; meydan, yol, park, gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliğin teklifi, Maliye Bakanlığının onayı ile belediye ve komşu alan sınırları içerisinde belediyeye; belediye ve komşu alan sınırları dışında özel idareye bedelsiz terk edilir ve tapu kaydı terkin edilir.

Belediye veya valilikler, imar planlarının uygulanması sırasında, bir taşınmazın tamamını kamulaştırmadan o yerin muayyen saha, yükseklikte ve derinliğindeki kısmı üzerinde kamu yararı amacıyla irtifak hakkı tesis edebilir.

Yapılaşma İzni (Ruhsat) Alınması

Yapılaşma faaliyetleri, imar planları ve imar mevzuatı doğrultusunda fiziksel yapıda ciddi değişiklikler yapan faaliyetler olduğuna göre, yapılaşma hakkının kullanılabilmesi için ilgili idareden izin alması gerekir.

3194 sayılı İmar Kanununda, ” Bu yasanın kapsamına giren bütün yapılar için 26.maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir. Ruhsat alınmış yapılarda herhangi bir değişiklik yapılması da yeniden ruhsat alınmasına bağlıdır. Bu durumda; bağımsız bölümlerin brüt alanı artmıyorsa ve nitelik değiştirmiyorsa ruhsat, hiçbir vergi , resim ve harca tabi olmaz.” Hükmüne yer verilmiştir.

Bununla birlikte yasa, yapı ruhsatı alınmayacak işleri de belirtmiştir. Yasaya göre; derz, iç ve dış sıva, boya, badana, oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması ve yönetmeliğe uygun olarak mahallin hususiyetine göre belediyelerce hazırlanacak imar yönetmeliklerinde belirtilecek taşıyıcı unsuru etkilemeyen diğer tadilatlar ve tamiratlar ruhsata tabi değildir.

Belediye ve komşu alanlar dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatı aranmaz. Ancak yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerekir.

Yapılaşma İzni İçin Ruhsat Verilmesi Usulü

Yapılaşma faaliyetlerinin hukuka uygunluğunun sağlanmasında temel koşul, ilgili idareden izin alınmak suretiyle yapılaşma sürecine başlanması ve yapılaşmanın ruhsat ve eklerine uygun olarak gerçekleştirilmesidir.

Yapı ruhsatiyesi almak için belediye ve valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile başvurulur. Belediyeler veya valiliklerce, ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa başvuru tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir.

Yapıya başlama müddeti ruhsat tarihinden itibaren iki yıldır. Bu süre içinde yapıya başlanmadığı veya yapıya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun, başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde bitirilmediği takdirde verilen ruhsat hükümsüz sayılır.

İnşaatın bitme günü, kullanma izninin verildiği tarihtir. Yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye veya valilikten izin alınması zorunludur.

Kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılarda izin alınıncaya kadar elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden ve tesislerinden faydalandırılmazlar. Ancak, kullanma izni alan bağımsız bölümler bu hizmetlerden istifade ettirilir.

İmar Planı Hangi Hallerde İptal Edilebilir?

Yazımızın konusu olan imar planının iptali davası ile ilgili olarak, hangi hallerde iptal edilebileceği aşağıda belirtilmiştir. İmar planınının iptal edilebilmesi için;

  • İmar mevzuatına aykırı bir olması,
  • Kamu yararı amacı taşımaması,
  • Şehircilik ilkelerine aykırı bir imar planı olması,
  • Planlama esaslarına aykırılığın mevcut olması,
  • Bir üst kademedeki imar planına aykır olması hallerinde imar planı iptal edilir.

İmar Planları Ne Kadar Süre İçin İlan Edilir?

İmar planları belediye meclisi onayladıktan sonra yürürlüğe girer. Onaylanan plan, onaylanma tarihinden itibaren 1 ay boyunca ilan edilir. İlan edilecek yer Belediye Başkanlığının tespit ettiği yerdir. Aynı zamanda planlar, ilgili idarenin internet sayfalarında 1 ay boyunca ilan edilir.

İmar Planının İptali Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinde açılmalıdır. Bakanlık düzeyinde olan, ülke çapını ilgilendiren imar planı iptali davasında Danıştay ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakar.

İmar Planına İptal Davası Açmadan İtiraz Edilebilir mi?

İtiraz zorunlu değildir. 1 aylık itiraz süresi içerisinde itiraz edilebilir. Belediye başkanlığı itirazları belediye meclisine gönderir. Belediye meclisi planları ve itirazları inceleyerek kesin karar verir.

İdare son ilan tarihinden itibaren 30 günlük süre içerisinde cevap vermezse itirazı reddetmiş sayılır. Bu durumda zımni ret oluşur, zımnen ret tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içerisinde iptal davası açılmalıdır. İtirazı doğrudan reddederse; ret tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde iptal davası açılmalıdır.

İmar planına itiraz etmeden doğrudan dava açılabilir. İmar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içerisinde dava açılabilir. İmar planı askıdayken dava açılamaz.

60 Günlük Süre Kaçırılsa Da İmar Planı İptali Davası Açılabilir Mi?

Kesinleşen imar planınn ptali için dava açmak mümkün mü? Evet 3194 sayılı yasaya eklenen ve aşağıda açıkladığımzı madde gereğince bu mümkün. Kesinleşen imar planının iptali için, kesinleşme tarihinden itibaren 5 yıl içinde dava açılabilir.

İmar Kanunu madde 8/b’ ye eklenen kural şu şekildedir: “Kesinleşen imar planları veya parselasyon planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren her halde beş yıl içinde dava açılabilir.”

Kanun maddesinde yapılan düzenlemeye göre imar planlarına karşı, kesinleşme tarihinden itibaren her halde beş yıl içerisinde dava açma hakkı vardır.

Aslan & Duran Hukuk Bürosu

Aslan & Duran Hukuk Bürosu olarak, imar planının iptali davası ve davaları konusunda açılacak davalarda danışanlarına yol göstermekte ve davalarını takip etmekteyiz. Süreç sonucunda haksızlığa uğranıldığının düşünülmesi ve bundan dolayı telafisi imkansız kayıplara yol açmamak adına Ankara İdare avukatı olarak davalarınızı yakından takip etmekteyiz.

Güncel makale ve paylaşımlarımızı sosyal medya hesaplarımızdan da yapıyoruz. Bunun için instagram hesabımızı takip etmenizi öneririz.