Kanser çağımızın yaygın ve tedavisi zor olan hastalıklarından biridir. Hastalığın tedavi yöntemlerinden birisi akıllı ilaç tedavisidir. Hastalık kapsamında kullanılması zaruri olan bazı ilaçlar ne yazık ki SGK tarafından karşılanmamaktadır. Bu yazımızda kanser hastalarının kullanmak zorunda oldukları bazı ilaçların SGK tarafından karşılanmamasının hukuki boyutu ele alınmıştır. SGK ilaç bedeli davası olarak da anılan konu ele alınmıştır. Yazının devamında konu ile ilgili örnek emsal kararlara da yer verilmiştir.
Kanser Hastalarının Karşılanmayan İlaç Bedelleri İçin SGK’ya Başvuru
Çağımızın yaygın ve tedavisi zor olan hastalıklardan biri olan kanser hastalığının tedavisinde bilindiği üzere günümüzde pek çok yöntem kullanılmaktadır. İmmünoterapi ve akıllı ilaç tedavileri de bu yöntemlerden bazılarıdır.
İmmünoterapi kısaca, bağışıklık sistemini aktive ederek veya baskılayarak kanser hücreleri ile savaşmasın sağlayan bir tedavi türüyken, akıllı ilaç tedavisi ise, kanser hücrelerinin anormal hale dönüşen işlevlerini devre dışı bırakmak amacıyla üretilen hedefe yönelik bir yöntemdir. Ancak, bu tedavilerde kullanılan ilaçların bedelleri ne yazık ki Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmamaktadır. Bu durumda SGK ilaç bedeli davası söz konusu olmaktadır.
Bedellerinin sadece bir kürü dahi yüksek meblağlarda olan İmmünoterapi ve akıllı ilaç tedavisinde kullanılan ilaçların pahalı olması nedeniyle ekonomik durumu iyi olmayan hastalar ve yakınları bu bedelleri karşılayamamakta ve çoğu zaman bu ilaçları alamadıkları için ciddi sorunlar yaşamaktadırlar.( Söz konusu tedavide kullanılan bazı ilaçların fiyatları makale sonunda sizlerle paylaşılmıştır.)
Herhangi bir ilacın bedelinin SGK tarafından karşılanabilmesi için bu ilacın SGK’nın geri ödeme listesinde yani Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) bulunması gerekmektedir. Bununla beraber bir ilaç SUT’ta bulunsa dahi bedelinin SGK tarafından karşılanabilmesi için başka belli şartlar da aranmaktadır; o ilacın belirli türdeki kanser hastalığının tedavisinde kullanılması veya hastanın belirli tedavileri almış/almamış olması gibi.
Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’ne ulaşmak için aşağıdaki adrese tıklayabilirsiniz. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17229&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5
SGK’ya Başvuru
- Bir kanser hastasının immünoterapi veya akıllı ilaç tedavisine başlayabilmesi için öncelikle tedavisinde kullanılması gereken ilaç için hekimi tarafından Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na endikasyon dışı ilaç başvurusunda bulunulması gerekmektedir.
- Başvuru üzerine kurum tarafından, talep olunan ilacın, ilgili endikasyonda kullanımının uygun olup olmadığı bilimsel yönden değerlendirilir ve uygunluk onayından sonra ilaç kullanılabilir. Kurumun endikasyon dışı ilaç başvurusuna ilişkin vereceği onay belgesi ilacın kullanılmaya başlanılmasının yanında açılacak olan davalarda sunulması gereken, önem arz eden belgeler arasında yer almaktadır.
- Hasta tarafından ilacın kullanılmaya başlanılması akabinde SGK’ya hem ödenmiş olan bedellerin iadesi hem de bundan sonraki ilaç bedellerinin karşılanması için başvuruda bulunulması gerekmektedir. SGK tarafından yapılan inceleme sonrası ilacın SGK geri ödeme listesinde bulunmaması, kanser hastalığı türünün SUT’ta açıklanan teşhislerden biri olmaması gibi nedenlerle başvurunun reddedilmesi akabinde iş mahkemelerinde kurum işleminin iptali davasının açılması gerekmektedir.
SGK İlaç Bedeli Davası için Görevli Ve Yetkili Mahkeme
SGK’ya ilaç bedelinin karşılanması talebi ile yapılan başvurunun reddedilmesinden sonra ilgili işlemin iptalinde, İş Mahkemeleri’nde SGK’ya karşı dava açılması gerekmektedir. SGK Tarafından Karşılanmayan Kanser İlaçları için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 101. maddesi ‘’Uyuşmazlıkların çözüm yeri MADDE 101- Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür.‘’ gereğince, söz konusu davada İş Mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise, SGK’ya yapılan başvuruyu reddeden ilgili şubenin bulunduğu yer İş Mahkemeleri’dir.
Tedavide Kullanılan Bazı İlaçların Fiyatları
- Keytruda fiyat, 2022 yılında 21875.12 TL’dir. 100 mg/4ml 25mg/ml Keytruda fiyatı 21875.12 TL’dir.
- OPDIVO 100 mg/ 10ml IV inf. çöz. kons. içeren 1 flakon fiyatı 11,162.31 TL’dir.
- ALTUZAN ROCHE 400mg/16ML kons.inf.çöz.içeren 1 flakon fiyatı 6,994.84 TL’dir.
Emsal Kararlar
SGK ilaç bedeli davası için daha önce açılan bazı davalar ve bu davaların sonuçları aşağıda belirtilmiştir.
Diyarbakır 7. İş Mahkemesi, kanser tedavisinde kullanılan ve 1 aylık kullanım ücreti 17 bin TL’yi bulan Opdivo adlı ilaç için emsal bir karara imza attı. Bir avukatın kanser hastası müvekkili için yaptığı tedbir başvurusu kabul edilerek, mahkeme sonuçlanıncaya kadar ilacın SGK tarafından karşılanmasına karar verildi.
Hem maddi hem manevi olarak hastaları ve yakınlarını zorlayan kanser tedavisi, yüksek ücretli ilaçlarla sık sık gündeme geliyor. Aylar süren tedavi için gerekli olan ilaçların bir kısmını Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) karşılarken, ödeme listesinde bulunmayan ve yüksek ücretli ilaçlar da mevcut.
Bunlardan biri de Opdivo (Nivolumab). Bir doz kullanım ücreti yaklaşık 8 bin 500 TL ve bir aylık ücreti 17 bin TL’yi bulan Opdivo adlı ilaç, en az 6 ay kullanılması gerekiyor. Ücretin yüksek olması nedeniyle her ailenin bu ilacı alabilmesi pek mümkün olmuyor. Bu ilaçlar için, kimileri evini, kimileri de arabalarını satmak zorunda kalıyor. Ancak konu ile ilgili ailelerin Ankara, İstanbul ve Bursa gibi illerde açtığı davalar lehlerine sonuçlanıp ilacın SGK tarafından karşılanmasına karar veriliyor.
Akciğer kanseri hastalarında en son çare olarak başvurulan bir ilaç
Bu davalara emsal teşkil edecek bir dava haberi de Diyarbakır’dan geldi. Diyarbakır 7. İş Mahkemesi, Av. …..’ın yaptığı tedbir başvurusunu kabul ederek, mahkeme sonuçlanıncaya kadar Opdivo adlı ilacın SGK tarafından karşılanmasına karar verdi.
Konu ile ilgili Sputnik’e konuşan Av……., “Akciğer kanseri hastalarında kullanılan, Opdivo isimli ilaç, 16.06.2017 tarihinde yurtdışı ilaç fiyat listesine eklenmiş olup, akciğer kanseri tedavisinde kullanılmakta ve tedavi süresince ciddi bir olumlu ilerleme kat etmesine olanak sağlamaktadır. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılarak temin edilmekte olan Opdivo isimli ilaç, akciğer kanseri hastalarında en son çare olarak başvurulan ve Onkoloji Uzmanları tarafından reçete edilebilen bir ilaç olup, iki haftada bir, tek bir kür şeklinde uygulanmaktadır” dedi.
‘Talebimiz SGK tarafından reddedildi’
İlacın çok pahalı olduğunu ifade eden Sencar, “İlacın bir doz ücreti 8.411,00 TL olup, tedavi süresince 2 haftada bir kullanımı uygundur. Yani ay bazında baktığımızda, ilacın 1 aylık karşılığı 17.000,00 TL gibi bir ücrete tekabül etmektedir. Günümüz şartlarında karşılanması mümkün olmayan bir meblağ olup, Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’yle güvence altına alınmış olan temel hakları en başta da yaşam hakkını ihlal eder niteliktedir. Kanser tedavisi devam eden müvekkille gerekli görüşmeler yapıldıktan sonra, 26.07.2021 tarihinde Diyarbakır Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi’ne başvuru yapılarak müvekkilin bu ilacı artık kendi imkânlarıyla karşılamasının mümkün olamayacağını ve ilacın kurum tarafından karşılanması istemli dilekçemizle başvuru yapılmıştır. Bu talebimiz SGK tarafından reddedilmiştir” şeklinde konuştu.
‘Bütün birikimini tüketmiş ilacı kendi imkânlarıyla temin edememiştir’
“Müvekkil söz konusu ilaçları almak için bütün birikimini tüketmiş sonrasında ilacı kendi imkanlarıyla temin edememiştir” diyen Sencar şunları söyledi: “Kurum başvurusundan herhangi bir sonuç alamadığımızdan 09.08.2021 tarihinde Diyarbakır 7. İş Mahkemesine ihtiyati tedbir talepli dilekçeyi sunarak Anayasanın ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ilgili maddelerine değinerek tüm yurttaşların yaşama haklarının devlet güvencesi ve onun pozitif yükümlülüğü kapsamı içinde koruma altında olduğunu, Anayasayla koruma altına alınan yaşam hakkının yalnızca yaşamını sürdürmek değil sağlıklı bir yaşam sürdürmeyi de kapsadığına değindik. Sonrasında 10.08.2021 tarihinde Diyarbakır 7. İş Mahkemesi’nce İhtiyati Tedbir Talebimizin teminatsız olarak kabulüne karar verilmiş, dava sonuçlanıncaya kadar Opdivo isimli ilacın SGK tarafından kesintisiz ve ücretsiz olarak temin edilmesine karar verildi.”
‘Hastalar için sevindirici bir emsal karar niteliğindedir’
S…., “Akciğer kanseri tedavisinde kullanılan Opdivo isimli ilacın , kanser tedavisinde ciddi anlamda olumlu etkileri olup, tedavi süresince Onkoloji Uzmanları tarafından reçetelendirilebilen ve Sağlık Bakanlığı tarafından onaylandıktan sonra temin edilebilen bir ilaçtır. Diyarbakır 7. İş Mahkemesi tarafından, tedbir talebinin kabulüne karar verilerek hukuki sürecin devam etmesi kanser tedavisi gören hastalar için sevindirici bir emsal karar niteliğindedir” dedi.
Haberin orijinal halini buradan erişebilirsiniz. https://tr.sputniknews.com/20210925/mahkemeden-kanser-hastalarini-sevindirecek-emsal-karar-1049236918.html
Sonuç
Kanser hastalığı ne yazık ki tedavisi güç yaygın olarak karşılaşılan bir hastalıktır. Bu hastalığın tedavi süreci de bir o kadar masraflı olmaktadır. İlaç bedellerinin SGK tarafından karşılanmaması, zaten zor durumda olan bir hasta için ayrıca bir külfet olmaktadır. Bu durum Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları sözleşmesi ile güvence altına alınmış olan temel hak ve hürriyetlerin ihlali niteliğindedir. SGK ilaç bedeli davası bu nedenle önemlidir. Bu konuda hukuki destek için ofisimizi ulaşabilirsiniz. İş ve sosyal güvenlik hukuku kapsamında ele alınan bu dava ile ilgili konusunda uzman bir ankara iş avukatı desteği almanız lehinize ve hızlı sonuçlar doğurabilir.
Ofisimiz güncel makalelerini twitter hesabımız üzerinden takip edebilirsiniz.
