Polis ve jandarma disiplin cezasına itiraz ve iptal davası bu konuda çalışan personel için sıkça yaşanabilen bir durumdur. Genel kolluk kuvvetleri içinde görev yapan polis ve jandarma personeli, kamuya açık şekilde ve güvenlik alanında görev yaptığı için çok fazla şikâyete maruz kalmaktadırlar. Bu nedenle diğer kamu görevlilerine göre daha fazla disiplin cezası almaktadırlar. Polis ve jandarma hakkında verilen disiplin cezalarının iptali davasının nasıl açılacağının bilinmesi, polis ve jandarmanın haksız yere ceza aldıkları durumlarda kendi haklarını korumaları açısından çok önemlidir. Bu yazımızda genel olarak jandarma ve polis ve jandarma disiplin cezasına itiraz ve iptal davası üzerinde durulacaktır.
Genel Olarak Polis ve Jandarma İçin Disiplin Cezaları
7068 Sayılı Kanunda, polis disiplin cezaları ve cezayı gerektiren fiiller ile Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline ilişkin disiplin soruşturmasına dair süreç düzenlenmiştir. Diğer bir ifadeyle jandarma disiplin hukuku, polis disiplin hukuku konuları bu başlık altındadır. Bu nedenle de konu polis ve jandarma disiplin cezasına itiraz olarak özellikle anılmıştır. Ayrıca makalemizin genel konuları itibariyle jandarma disiplin soruşturması, polis disiplin soruşturması konuları işte bu 7068 sayılı Kanun kapsamında yazımızda değerlendirilmiştir. Peki bunlar nelerdir inceleyelelim.
7068 sayılı Kanun’un 7.maddesine göre Polis ve Jandarma disiplin cezaları;
- Uyarma Cezası,
- Kınama cezası,
- Aylıktan kesme cezası,
- Kısa süreli durdurma cezası,
- Uzun süreli durdurma cezası,
- Meslekten çıkarma cezası ve
- Devlet memurluğundan çıkarma cezası
Olarak tanımlanmıştır.
polis disiplin cezaları
Memurların disiplin cezaları ile ilgili daha detaylı bilgiye daha önce yayınladığımız Memurlar Hakkında Verilen Disiplin Cezaları ve İptali başlıklı makalemizden erişebilirsiniz.
Disiplin Soruşturması Usulü
Polise disiplin cezasını kim verir? Ya da Jandarma personeline disiplin cezasını kim verir? Bu sorular için; disiplin amirleri ve disiplin kurulları tarafından polise ve jandarmaya disiplin cezası verilebilmektedir. Disiplin amirinin ise disiplin cezası verilecek personelden; makam, rütbe veya kıdemce büyük olması ve amir konumunda bulunması gerekir. İllerde Vali, İlçelerde ise Kaymakam, en üst disiplin amiridir.
Disiplin amirliğinin yetkisi devredilemez. Disiplin amirleri, amiri oldukları her rütbe ve derecedeki tüm personel hakkında disiplin soruşturması açma yetkisine haizdir. Ayrıca bu yetkilerin üst disiplin amiri tarafından da kullanılması mümkündür. Disiplin amiri, disiplin cezası gerektiren fiil veya mesleğe aykırı davranıştan haberdar olmasından sonra, bizzat soruşturma yapabilir. Ayrıca isterse soruşturmacı görevlendirebilir. Kurumların en üst amirleri hakkında soruşturma yapılabilmesi için, Emniyet Genel Müdürü, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanının disiplin cezasını gerektiren fiilleri öğrenildiğinde haklarında Bakan onayıyla Bakanlık müfettişleri görevlendirilir.
Disiplin kurulu, soruşturma sonucunda disiplin cezası verilmesine yer olmadığına, karar verilmesine yer olmadığına veya disiplin cezası verilmesine yahut kurulun yetkisizliğine karar verebilir. Disiplin kurulu kararları gerekçeli olarak yazılır. Ceza verilmesi halinde, gerekçede disiplinsizlik unsurları ile ceza miktarının tayininde esas alınan hususlar gösterilir. Karar, başkan ve üyeler tarafından imzalanır ve ilgililere tebliğ edilir.
Kınama cezası hakkında detaylı bilgi için daha önce yazmış olduğumuz Kınama Cezası ve İptali başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Genel Kolluk ile İlgili Olarak Verilen Disiplin Cezaları İçin Zamanaşımı Kuralı Nedir?
Disiplin cezalarına itiraz süresi nedir? Zamanaşımı kuralı nasıl işler, bu bölümde disiplin cezasına itiraz süresi hakkında şunları söylenebilir. 7068 Sayılı Kanunda sayılan fiilleri işleyenler hakkında bu fiillerin işlendiğinin disiplin amiri tarafından öğrenildiği tarihten itibaren;
- Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kısa ve uzun süreli durdurma cezalarında bir ay içinde,
- Meslekten çıkarma cezası ve Devlet memurluğundan çıkarma cezasında altı ay içinde, disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Her halde, disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Disiplin Ceza Puanları
7068 Sayılı Kanunun 12.maddesine göre Genel Kolluk personeline disiplin ceza puanına bağlı olarak meslekten çıkarma cezası verilebilir. 12.madde şöyle der: (1) Aşağıda belirtilen durumlar disiplinsizliği alışkanlık haline getirme olarak kabul edilir ve personel hakkında meslekten çıkarma cezası yetkili disiplin kurullarınca verilir:
a) En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğruson bir yıl içinde yirmi disiplin cezası puanıveya en az iki farklı disiplin amirinden toplam oniki defa veya daha fazla disiplin cezası almak.
b) En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğruson beş yıl içinde kırk disiplin cezası puanıveya en az iki farklı disiplin amirinden toplam yirmibeş defa veya daha fazla disiplin cezası almak.
(2) Aynı disiplin dosyası kapsamında birden fazla disiplin cezası verilmesi halinde en yüksek olanın puanı değerlendirmeye esas alınır.’’
Sonuç olarak en son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son 1 yıl içinde 20 disiplin cezası puanı veya son 5 yıl içinde 40 disiplin cezası puanı almak meslekten çıkarma sebebidir. Ceza puanları 7068 Sayılı Kanunun sonundaki, Emniyet Genel Müdürlüğü personeli için ekli (1) sayılı çizelgede ve Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli için ekli (2) sayılı çizelgede gösterilmiştir. Bu çizelgelere göre;
Emniyet Personeli Disipin Ceza Puanları; Uyarma cezası 1 puan, kınama cezası 2 puan, aylıktan kesme cezası 3 puan, kısa süreli durdurma cezası 4 puan, uzun süreli durdurma cezası 5 puan olarak belirlenmiştir.
Jandarma ve Sahil Güvnelik Personeli Disiplin Ceza Puanları ise; Uyarma cezası 1 puan, kınama cezası 2 puan, aylıktan kesme cezası 3 puan, kısa süreli durduruma karşılığı aylıktan kesme cezası 5 pupan, uzun süreli durduruma karşılığı aylıktan kesme cezası 6 puan olarak belirlenmiştir.
Genel Kolluk Personelinin Kendisini Savunma Hakkı
Disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Disiplin amirince veya yetkili disiplin kurulu başkanı ya da görevlendireceği kurul üyelerinden biri tarafından ilgiliden savunma istenir. Savunma için verilen süre yedi günden az olamaz. Süresi içinde savunmasını yapmayan personel, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Polis ve jandarma disiplin cezasına itiraz süreci önemli bir aşamadır. Bu sürecin doğru şekilde işletilmesi haklarınızın korunması adına önemlidir.
Genel Kolluk İle İlgili Olarak Verilen Disiplin Cezasına Karşı İtiraz Yolu
Disiplin cezası iptal davası açmak ve bu konuda gerekli başvurular ile dava yolu hakkında genel bilgiler ise şu şekildedir. Disiplin cezasına itiraz nereye yapılır? işte bu soruların cevabı aşağıdaki bölümdedir.
Disiplin cezası kesinleşmediği sürece itiraz yoluna başvurulabilir. Kesinleşen disiplin cezalarına karşı iptal davası açılabilir. Dava açma süresi, kesinleşen cezanın personele tebliğinden itibaren başlar. Ancak Sahil Güvenlik Komutanlığının seyir halindeki gemi ve botlarında verilen cezalarda dava açma süresi, geminin bağlı bulunduğu üsse veya limana dönmesiyle başlar.
Disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına karşı, cezanın tebliğ edilmesinden itibaren on gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz, bir üst disiplin amirine yazılı olarak yapılır. Ancak vali, Emniyet Genel Müdürü, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının doğrudan verdikleri disiplin cezalarına karşı Bakanlık Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz edilir. İtiraz üzerine Kurulun verdiği karar kesindir. Kaymakamın doğrudan verdiği disiplin cezalarına karşı ise valiye itiraz edilir. İtiraz, yetkili merci tarafından otuz gün içinde karara bağlanır. Süresi içinde itiraz edilmeyen cezalar kesinleşir.
İtiraz edilmeden kesinleşen disiplin cezasına karşı direkt olarak idare mahkemesinde dava açılabilir. Ancak itiraz edilmiş ve itiraz bir neticeye varamamışsa idare mahkemesinde dava açılamaz. Buna rağmen dava açılırsa, idare mahkemeleri tarafından ortada kesin ve uygulanabilir bir işlem olmadığı için “incelenmeksizin ret” kararı verilmektedir.
Disiplin Cezası Neticesinde İptal Davası Açma Durumunda Süreç Nasıl İşler?
Memurların disiplin cezalarına yönelik açtığı iptal davasıyla aynı hükümleri içermektedir. Menfaat ihlali oluşan personel cezanın kendisine bildirilmesinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde, kesinleşen disiplin cezasının iptali davası açabilir. Dava açma süresi, özel kanunlarda ayrı bir düzenleme olmadıkça Danıştay ve idare mahkemelerinde 60 gündür.
Bu süreler hak düşürücü süre niteliğindedir. Kişilere yazılı bildirimin yapıldığı tarihten itibaren dava açma süresi işlemeye başlar. Süre aşımı olan hallerde iptal davasının reddine karar verilir. Bu açıdan sürelerin doğru takip edilmesi çok önemlidir aksi takdirde hak kayıpları oluşabilir.
İptal Davası Açma Şartları ve Süreci
Polis ve jandarma disiplin cezalarına karşı iptal davası açmak, hukuki olarak hak aramanın en önemli yollarından biridir. Ancak bu davanın açılabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. İptal davası, disiplin cezasının hukuka uygun olmadığını iddia eden kişinin, cezanın iptali için idari yargıya başvurmasıyla başlar.
Öncelikle, dava açılacak disiplin cezasının kesinleşmiş bir idari işlem olması gerekir. Ayrıca, davanın yasal süresi içinde açılması büyük önem taşır; bu süre genellikle kararın tebliğinden itibaren 60 gün ile sınırlıdır. Sürenin geçirilmesi durumunda, dava hakkı kaybedilir ve cezanın iptali mümkün olmaz.
Dava süreci, dilekçe ile ilgili idare mahkemesine başvuru yapılmasıyla başlar. Bu dilekçede, disiplin cezasının hukuka aykırılığına dair somut gerekçeler ve deliller sunulmalıdır. Mahkeme, disiplin cezasının dayandığı iddiaları, delilleri ve işlemin hukuka uygunluğunu değerlendirir. Eğer cezanın hukuka aykırı olduğu tespit edilirse, mahkeme cezanın iptali yönünde karar verir.
İptal davası süreci karmaşık hukuki prosedürler içerebilir ve detaylı bilgi ve deneyim gerektirir. Bu nedenle, bir avukattan destek almak, davanın başarıyla sonuçlanmasını sağlamak için oldukça önemlidir. Özellikle disiplin cezalarının kişinin meslek hayatı ve kariyeri üzerindeki etkileri düşünüldüğünde, bu sürecin profesyonel bir şekilde yürütülmesi hak kayıplarını önleyecektir.
Bu yazımızla birlikte daha önce yazmış olduğumuz İdari İşlemden Kaynaklı Tam Yargı Davası ve Tazminat başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
Disiplin Cezalarının Kariyer Üzerindeki Etkileri
Polis ve jandarma gibi disiplinin temel bir değer olduğu mesleklerde, disiplin cezaları yalnızca anlık bir yaptırım değil, aynı zamanda uzun vadeli kariyer etkileri doğurabilecek ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu cezalar, personelin mesleki itibarını, terfi imkanlarını ve görevde yükselme süreçlerini doğrudan etkileyebilir.
Disiplin cezaları, sicil kaydına işlenerek kişinin meslek hayatında bir iz bırakır. Örneğin, kınama veya uyarı cezası gibi daha hafif disiplin cezaları, görünüşte küçük bir yaptırım gibi görünse de, terfi değerlendirmelerinde olumsuz bir faktör olarak karşılarına çıkabilir. Bunun yanı sıra, daha ağır cezalar, kişinin rütbe düşürülmesi, görevden uzaklaştırılması veya meslekten ihraç edilmesi gibi sonuçlara yol açabilir.
Bu tür cezalar, sadece mevcut görevde değil, gelecekte alınacak görevlendirmelerde de belirleyici olabilir. Örneğin, kritik görevlerde yer almak, disiplin sicili temiz olan personeller için daha kolaydır. Ayrıca, disiplin cezaları, personelin meslek içinde veya dışında güvenilirlik algısını da zedeleyebilir.
Bu makalemiz ile birlikte Görevden Uzaklaştırma ve Hak Arama Yolları başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
Tüm bu nedenlerle, disiplin cezası alan personelin bu cezaya itiraz etmesi ve iptal davası açması önemlidir. Haklı olduğu durumlarda disiplin cezasını iptal ettirmek, yalnızca cezanın etkisini ortadan kaldırmakla kalmaz, aynı zamanda kariyer üzerinde yaratabileceği olumsuz sonuçları da engeller. Bu süreçte profesyonel bir hukuki destek almak, kişinin meslek hayatını ve geleceğini koruması açısından kritik bir rol oynar.
Disiplin Cezası Ne Zaman Silinir?
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 133.maddesine göre disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir. Peki polis veya jandarma için disiplin cezası ne zaman silinir? Devlet memurluğundan çıkarma cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olan memur uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının özlük dosyasından silinmesini isteyebilir. Polis ve Jandarmalar da disiplin cezalarının özlük dosyalarından silinmesi için burada belirttiğimiz 5 ve 10 yıllık süreler içerisinde yetkili amire başvurabilirler.
Memurun, yukarıda yazılan süreler içerisindeki davranışları, bu isteğini haklı kılacak nitelikte görülürse, isteğinin yerine getirilmesine karar verilerek bu karar özlük dosyasına işlenir.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının özlük dosyasından çıkarılmasında disiplin kurulunun mütalaası alındıktan sonra yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.
Bu makalemiz ile birlikte Yürütmenin Durdurulması ve İptal Davası başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
Sonuç
Aslan&Duran Hukuk Ofisi bünyesinde bulunan idare hukukunda uzman avukatlar aracılığıyla , polis ve jandarmanın kademe ve derece ilerlemelerini veya terfi etmelerini engelleyen disiplin cezalarının iptali davasının, süresinde ve usulüne uygun olarak açılması ve takibi için müvekkillerine destek vermektedir. Daha da önemlisi memuriyetten çıkarma cezasının iptali davasında hem bu davanın süresinde ve usulüne uygun olarak açılması hem de geriye dönük olarak tüm sosyal ve parasal hakların faizi ile istenmesi çok önemli olduğundan memuriyetten ihraç kararının iptali davasının da idare hukukunda uzman avukat aracılığıyla takibi hak kaybının önüne geçecektir.
Tüm bu nedenlerle bir polisin ve jandarmanın tüm memuriyet hayatını ve yaşamını etkileyecek polis ve jandarma personeli için disiplin cezalarına itiraz ve iptal davası konusunu hukuki yardıma ihtiyacı olan tüm polis ve jandarma personelinin bilgisine sunmamız gerekmiştir. Polis ve jandarma personeli hakkında verilen disiplin cezalarına ilişkin iptal davaları ile ilgili süreleri kaçırmamak ve hak kaybı yaşamamak için tüm süreçlerin uzman bir avukat tarafından takip edilmesinde yarar vardır. Aslan&Duran Hukuk ve Danışmanlık Ofisi, bünyesinde bulunan Ankara İdare Avukatı ve konusunda uzman avukatlarla İdari İşlemin İptali ile Disiplin Cezasının İptali konularında müvekkillerinin hukuki sorunlarına çözüm bulmaktadır.
