Başlıklar
Günümüzde hemen hemen herkesin kullandığı, vazgeçilmez ve farkında olmadan birçok bilginin kaydedildiği birçok sosyal medya platformu bulunmaktadır. Sosyal medya platformları, kişilerin günlük yaşantılarını, düşüncelerini ve duygularını paylaştığı, interaktif iletişim kurduğu bir alan haline gelmiştir. Çoğu insan, bu platformlardaki hesaplarında yaşamlara dair önemli bilgiler paylaşmaktadır. En yaygın olarak kullanılan uygulamalar arasında WhatsApp, Instagram, TikTok, Facebook, Twitter ve Tinder gibi platformlar yer almaktadır. Ancak, bu platformlar üzerinden kaydedilen resimler, videolar ve sohbet içerikleri ne ölçüde delil olarak kullanılabilir, bu konu sıklıkla merak edilen bir noktadır.
Bu makalede, sosyal medya platformlarının aile yaşamına ve özellikle boşanma süreçlerine etkisi detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Sosyal medya platformları ve özellikle arkadaşlık siteleri üzerindeki paylaşımların boşanma süreçlerinde nasıl delil olarak kullanılabileceği, bu delillerin taşıması gereken nitelikler, aldatma gibi sadakatsiz davranışların veya güveni sarsıcı eylemlerin boşanma sürecinde ispatta nasıl bir rol oynayabileceği gibi konular incelenecektir.
BOŞANMA DAVASINDA HUKUKA UYGUN DELİLLER
Çekişmeli boşanma davalarında deliller, vakaların ispatında kullanılır. Taraflar arasındaki anlaşmazlıkların hukuka uygun deliller ile ispat edilmesi gerekmektedir. HMK m. 190’a göre, “İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.”
Hukuka uygun deliller, yargılama sürecinde görevli ve yetkili mahkeme tarafından kanunlar ve mevzuat hükümleri dikkate alınarak takdir edilir.
Boşanma davalarında kullanılabilecek hukuka uygun delillere örnek olarak hesap dökümleri, telefon konuşması kayıtları, mesajlaşma ekran görüntüleri ya da tanık beyanları verilebilir. Ancak ispat için hukuka aykırı delillerin sunulması durumunda, mahkemenin bu delillere dayanarak hüküm kurması mümkün değildir. Bu durum HMK m. 189’da hukuka aykırı delillerin vakıanın ispatında dikkate alınmayacağı şeklinde açıkça belirtir. Ayrıca, izinsiz elde edilen görüntü, yazı ya da ses kayıtları özel hayatın gizliliğini ihlal suçu ile haberleşmenin gizliliğini ihlal suçları kapsamında değerlendirilebilir.
BOŞANMA DAVASINDA SOSYAL MEDYA UYGULAMASI YAZIŞMALARININ KULLANILMASI
Çekişmeli boşanma davalarında, boşanmak isteyen taraf, boşanma nedenini desteklemek adına karşı tarafa kusur atfetmeli ve kusurlu davranışı somut kanıtlarla desteklemelidir. Bu noktada taraflar arasında yaşanan anlaşmazlıkların ve çatışmaların ispatı olarak sosyal medya platformlarındaki bilgi akışı sıkça tercih edilmeye başlanmıştır.
Bu platformlar aracılığıyla yapılan yazışmalar, paylaşılan içerikler ve etkileşimler, boşanma davalarının seyrini etkileyebilir. Örnek olarak davacı taraf, kendisine yönelik hakaretleri, sosyal medya platformlarındaki yazışmalara dayanarak ispatlayabilir. Sosyal medyada tarafların birbirlerine davranış biçimleri, ilişkilerinin durumu çoğu zaman mahkemenin kararını vermesinde yol gösterici rol oynayabilir.
Yani, günümüzde çekişmeli boşanma davalarında sosyal medya içeriklerinin delil olarak kullanılması, tarafların iddialarını desteklemek veya çürütmek için önemli bir araç haline gelmiştir. Ancak sosyal medya içeriklerinde manipülasyonlar, metinlerin değiştirilmesi, bütünden ayrılarak farklı anlamlara gelecek şekilde sunulması, çarpıtılması gibi durumlar da söz konusu olabilir. Bu delillerin inandırıcılığını zedeler ve dava süreci olumsuz etkilenebilir. Sosyal medya içeriklerinin hukuka aykırı elde edildiği ya da sahte olabileceği iddiası gündeme geldiğinde sosyal medya içeriklerini dosyaya sunan tarafın, bu içerikleri nasıl elde ettiğini açıklaması gerekmektedir.
Sosyal medya paylaşımlarının ve yazışmaların hukuka uygun kabul edilebilmesi için kayıtların herkesin erişebileceği bir platformda rıza dahilinde paylaşılması gerekmektedir.
Delil olarak sosyal medya yazışmalarını sunmak isteyen taraf sadece kendi hesabında bulunan verileri delil olarak sunabilir. Ancak belirtmek gerekir ki mevcut durum itibarıyla vakıanın ispatı başka hiçbir şekilde mümkün değilse ve kasten ve bilinçli bir şekilde hukuka aykırı delil elde edilmemişse, somut olayın özelliklerine bakılarak delil mahkemece kabul edilebilir.
Buna ek olarak sıkça merak edilen bir diğer konu ise taraflardan birinin karşı tarafın telefon kilidini açık bıraktığı durumlarda ekran görüntüsü alması ve bu görüntüleri kullanmasıdır. Bu durum çoğu zaman hukuka aykırılık olarak görülmez ancak belirtmek gerekir ki boşanma davalarında, sosyal medya uygulamalarının içerikleri delil olarak kullanılması, her durum için ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Çeşitli platformlardaki yazışmaların delil olarak sunulup sunulamayacağı sıkça sorulmaktadır. Aşağıda bu soruların bazılarına dair cevaplar bulunmaktadır.
WhatsApp Yazışmaları Boşanma Davalarında Delil Olarak Kullanılabilir mi?
Yazışma içeriğine dair elde edilmiş ekran görüntüleri hukuka uygun olarak elde edilmişlerse delil olarak kullanılabilmektedir. Bu yazışmaların düzgün bir şekilde saklanmış olması gerekir, zira yazışmaların WhatsApp’tan talep edilebilmesi söz konusu değildir. Belirtmek gerekir ki karşı tarafın telefonuna programlar yüklenerek elde edilen yazışmalar hukuka aykırı olduğundan delil olarak kullanılamaz.
Hukuka uygun olarak elde edilmiş Whatsapp yazışmalarının davada sunulması her zaman tek başına bir ispat niteliğinde olmayabilir. Bu yazışmaların tanık vs başka delillerle de desteklenmesi gerekir.
Facebook Yazışmaları Boşanma Davalarında Delil Olarak Kullanılabilir mi?
Yazışma içeriğine dair elde edilmiş ekran görüntüleri hukuka uygun olarak elde edilmişlerse delil olarak kullanılabilmektedir.
Tweetler ya da Twitter Yazışmaları Boşanma Davalarında Delil Olarak Kullanılabilir mi?
Yazışma içeriğine dair elde edilmiş ekran görüntüleri hukuka uygun olarak elde edilmişlerse delil olarak kullanılabilmektedir.
İnstagram Yazışmaları Boşanma Davalarında Delil Olarak Kullanılabilir mi?
Yazışma içeriğine dair elde edilmiş ekran görüntüleri hukuka uygun olarak elde edilmişlerse delil olarak kullanılabilmektedir.
KARŞI TARAFIN HESABINA GİZLİCE GİRİLEREK ELDE EDİLEN BİLGİLER DELİL OLARAK KULLANILABİLİR Mİ?
Telefon, bilgisayar gibi elektronik cihazlara herhangi bir program yüklemek suretiyle elde edilen bilgiler ya da karşı tarafın sosyal medya şifrelerinin ele geçirilerek bilgilere erişimi halinde elde edilen bilgiler delil olarak kullanılmaz. Bu deliller hukuka aykırı niteliktedir. Zira, rıza dışında elde edilmiştir. Ayrıca bu gibi durumlarda kişi cezai yaptırımlarla da karşılaşabilir.
BOŞANMA DAVASINDA SOSYAL MEDYA İÇERİKLERİ DELİL OLARAK NE ŞEKİLDE SUNULUR?
Sosyal medya içerikleri boşanma davalarında delil olarak sunulurken özenli bir yaklaşım gerekmektedir.
Sosyal medya içerikleri, mahkeme dosyasına müzekkere ile eklenemez. Bunun yerine, bu içeriklerin sunulabilmesi için genellikle ekran görüntüleri alınması gerekmektedir. Ekran görüntüleri, içeriklerin hangi tarih ve saatte paylaşıldığını, kimin tarafından gönderildiğini ve hangi platformda yayınlandığını belgelemeye yardımcı olur.
Sosyal medya içeriklerinin sunulması aşamasında, içeriklerin aldığı kontekst ve anlam da önemlidir. İçerikler, tek başına ele alınmadan önce, olayın bütününü anlamamızı sağlayacak bir bağlama yerleştirilmelidir. Bu şekilde, içeriklerin yanıltıcı bir şekilde sunulması veya çarpıtılması engellenmiş olur.
