Uyuşturucu Madde ile İlgili Suçlar
- Yazar Av. Yasemin Berna Aslanbay
- 27 Aralık 2022
- 0 Yorum
- Ceza Hukuku
Uyuşturucu veya
uyarıcı madde üretimi ve ticareti Ağır Ceza Mahkemesinin görev alanına
girdiğinden soruşturmayı bizzat Cumhuriyet Savcısı yönetmektedir. TCK 188.
Madde kapsamında “Uyuşturucu madde ticareti suçu, uyuşturucu veya uyarıcı
maddelerin imali, ithali, ihracı, ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi,
başkalarına verilmesi (temin etme), sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması
veya ticaret amacıyla satın alınması, kabul edilmesi ile işlenen seçimlik
hareketli bir suçtur”. Bu suç ile ilgili şikâyete gerek yoktur. Toplumsal
boyutta da etkisi fazla olduğundan fail veya iştirakçi sıfatıyla suç işlediği
düşünülen kişiler (CMK 5271) gözaltına alınabilir. Fakat tutuklanma olabilmesi
için, şüphelinin uyuşturucu veya uyarıcı madde imalı veya ticareti suçunu
işlediğine dair kanıt gerekmektedir.
Bunlara ek olarak
Uyuşturucu maddenin ağır kısmını oluşturan kokain, eroin, baz morfin veya
morfin ticari olarak satış ve alışını yapanlar için suçlar diğerlerine nispeten
daha ağır değerlendirilir. Diğer esrar, bonzai gibi uyuşturucu maddelerinin de
bu cezai işlemleri oluşturacağı bilinmelidir.
Uyuşturucu
Madde Ticaretinin Suçları Nelerdir?
Türk Ceza
Kanunu’nda uyuşturucu madde ticareti ile ilgili olarak çok fazla suç türü
düzenlenmiştir. Bunlar:
- Uyuşturucu Madde İmal Etme Suçu: Bir madde veya uyuşturucuyu
birtakım işlemlerden geçirerek başka bir uyuşturucu madde oluşturma
işlemidir.
- Uyuşturucu Madde İthal Etme Suçu: Uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin
ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak yurt dışından ülke içine sokulması bu
suçu oluşturur.
- Uyuşturucu Madde Sevk veya Nakletme
Suçu: Uyuşturucu
maddenin başkasına verilmesi veya devredilerek menfaat sağlanması amacıyla
bir yerden başka bir yere götürülmesi “uyuşturucu madde sevk veya
nakletme suçu “olarak nitelendirilmektedir. Buradaki nakil ve sevk
işlemi ülke sınırları içerisinde olmalıdır. (TCK Md. 188/3)
- Uyuşturucu Madde İhraç Etme Suçu: Uyuşturucu ihraç etme, ülke sınırları
içinde bulunan uyuşturucunun başka bir ülkeye yani ülke sınırları
dışına çıkarılmasıdır (TCK Md. 188/1). Bu suçun gerçekleşmesi için
uyuşturucu maddenin sınır kapısından geçmesi gerekir.
- Uyuşturucu Madde Kabul Etme ve
Bulundurma Suçu: Kabul
etme kısmından anlaşılması gereken, verilen uyuşturucu maddeyi
kullanmadan, yanında bulundurmadır. Bulundurmaktan kasıt ise, kendisine ya
da bir başkasına ait uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi kişisel kullanım
amacı dışında ruhsatsız veya ruhsata aykırı bir şekilde üzerinde
tasarrufta bulunabilecek şekilde hakimiyeti altında tutmasıdır.
- Uyuşturucu Madde Satma, Satışa Arz
etme veya Satın Alma: Uyuşturucu madde satma suçu, uyuşturucu maddenin bir bedel
karşılığında başkasına devredilmesini ifade eder. Uyuşturucu maddeyi
satışa arz etme, henüz satış aşamasına gelmese de uyuşturucu maddenin
satışı için bazı hazırlık hareketleri yapmayı ifade eder. Uyuşturucu madde
satın alma suçu ise, uyuşturucu maddeyi alan kişinin bunu kişisel kullanım
için değil de ticari amaç için satın almasıyla oluşur. Uyuşturucu madde
satma, satışa arz etme veya satın alma fiillerinin cezası aynıdır (TCK Md.
188/3).
- Uyuşturucu Madde Temin Etme
(Başkasına Verme, Sağlama) Suçu: Uyuşturucu madde temini, yani başkasına
verme, uyuşturucu sağlama fiili; bir kimsenin kendisinde bulunan
uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi, satış amacı olmadan ve herhangi bir bedel
almaksızın başkasına vermesidir. Uyuşturucu madde temin etme suçunda asıl
önemli durum, uyuşturucu maddeyi satış amacı güdülmeden kişilere temin
etmedir. Uyuşturucu maddeyi alan kişinin ise bu maddeyi hangi amaçla
aldığının bir önemi yoktur. Kendi kişisel ihtiyacı için kullanacak olan
bir kimseye uyuşturucu ve uyarıcı madde temin etme fiili, kanunda
uyuşturucu maddeyi “başkasına verme” şeklinde tanımlanan suçu oluşturur
(TCK Md. 188/3).
Hangi Maddeler Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunun Konusunu Oluşturur?
Türk Ceza Kanunu,
uyuşturucu maddeleri kanunda tam olarak tanımlamamış ve bu tür maddelerin
belirlenmesinde genişletici yorum yapılmasına imkân tanıyarak, her gün sayıları
ve çeşitleri artan uyuşturucu maddeleri sınırlandırmamıştır.
TCK, uyuşturucu
maddeleri tanımlamamış ve sınırlandırmamış, ancak 188. maddesinin 4.
fıkrasında, uyuşturucu maddenin türünün eroin, kokain, morfin ve baz morfin
olmasını cezayı artıran bir neden olarak öngörmüştür.
Uyuşturucu
Madde Ticaretinde Ceza Arttırımına Neler Sebep Olur?
- Uyuşturucu satılan kişinin çocuk
olması.
- Uyuşturucu maddenin eroin, kokain,
morfin ve türevleri veya baz morfin olması.
- Uyuşturucu madde ticareti suçunun
belirli yerlerde işlenmesi. Türk Ceza Kanunu 188/4-b maddesinde,
“uyuşturucu madde ticareti suçunun; okul, yurt, hastane, kışla veya
ibadethane gibi tedavi, eğitim, askeri ve sosyal amaçla toplu bulunulan
bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri
engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın
mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi halinde verilecek
olan ceza yarı oranda arttırılır.” Şeklinde belirleme yapılmıştır. Maddede
bahsedilen umuma açık yerden kasıt, herkesin kolayca girebileceği halka
açık alanlardır.
- Türk Ceza Kanunu 188/5 maddesinde;
“Uyuşturucu madde ticareti suçu üç veya daha fazla kişi tarafından
birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için
teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde,
verilecek ceza bir kat artırılır.”
- Uyuşturucu madde ticareti
suçunun, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti
çerçevesinde işlenmesi durumunda, verilecek ceza bir kat artırılır.
- Uyuşturucu madde ticareti suçunun,
tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant,
ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren,
kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi
halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Suçu işleyen kişinin, suç
tarihinde bu mesleği fiilen icra ediyor olması gerekmektedir. Diğer türlü
bu hüküm uygulanamaz.
Uyuşturucu
Madde Kullanma Suçu
Bu suçun
oluşabilmesi için, uyuşturucuyu bulunduran kişi aynı zamanda kullanmalıdır.
Kişinin evinde, arabasında kendisinin haberi olmadan uyuşturucu bulunması
halinde suç oluşmaz.
Satış işleminin
gerçekleşmesi halinde TCK’da düzenlenen farklı maddeler kapsamındaki suçlar
işlenmiş olur.
Bulunan
uyuşturucu miktar olarak kişinin kendi kullanımına yetecek düzeyde olmalıdır.
Kişinin elinde bir kişiye yetecek kadardan fazla miktarda uyuşturucu bulunması,
satış yapmaya çalıştığına dair delil olabilecektir.
Kullanmak için
uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek ve bulundurmak 2 ila 5
yıl arası hapis cezasına tabidir. Söz konusu suç için okul, yurt, hastane,
kışla veya ibadethane gibi yerlerin iki yüz metre yakınında işlenmesi hâlinde
verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Uyuşturucu
Madde ile İlgili Suçlarda Etkin Pişmanlık Hükümleri
TCK madde 192’de
ilgili düzenleme yapılmıştır.
Uyuşturucu veya
uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi
makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu
veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber
verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya
uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya
hükmolunmaz.
Kullanmak için
uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alındığı takdirde, uyuşturucu maddeyi kabul
eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu
maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber verirse
suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele
geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.
Bu suçlar haber
alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç
ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza,
yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir.
Uyuşturucu veya
uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı
madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma
başlatılmadan önce resmi makamlara veya sağlık kuruluşlarına başvurarak tedavi
ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz.
Uyuşturucu
Madde ile İlgili Suçlarda Tutuklu veya Tutuksuz Yargılanma Şartları
Uyuşturucu madde
imalatı ve ticareti suçunda cezanın ağır olması sebebiyle yargılama çoğunlukla
tutuklu olarak gerçekleşir. Ancak dosyadaki deliller ve somut olayın boyutuna
göre, suç vasfının değişme ihtimali de göz önünde bulundurularak sanığın
tahliyesine, adli kontrol tedbirleri altında tutuksuz yargılanmasına veya
serbest olarak tutuksuz yargılanmasına da karar verilebilir.
Kısacası uyuşturucu maddeyle ilgili olarak işlenen suçlarda, kanunda düzenleniş şekline göre verilecek cezanın ağırlığına göre tutuklu ya da tutuksuz yargılanma uygulanabilir. Yargılanmanın seyrinde önemli bir durum teşkil edecek bu durumlar için alanında uzman bir ceza avukatından yardım almak kişiler için fayda sağlayacaktır.
Sonuç Olarak
Çoğunlukla
uyuşturucu maddeyi içici olarak kullanma, uyuşturucu madde ile ticaret yapma,
yanında bulundurma gibi durumlardan kişiler cezai sorumluluklarla karşılaşabilmektedir.
Hiç yorum yok, ilk yorumu siz yapın.