Vasiyetname Düzenleme

Hayatın kaçınılmaz gerçeklerinden biri de ölüm gerçeğidir. Ancak hayat sona erdiğinde, geride kalan malvarlığının nasıl paylaşılacağı konusu büyük önem taşır. Bu nedenle bireyler, iradelerini yaşarken açıklığa kavuşturmak amacıyla vasiyetname düzenler. Vasiyetname, kişilerin ölümünden sonra malvarlıklarının kimlere ve nasıl intikal edeceğini belirleyen, hukuk düzeni tarafından şekil ve içerik bakımından sıkı kurallara bağlanmış bir hukuki işlemdir. Bu yazımızda, vasiyetnamenin tanımı, türleri, geçerlilik şartları, iptal sebepleri ve vasiyetname düzenlemenin hukuki önemi ayrıntılı şekilde ele alınacaktır.

Vasiyetname Nedir?

Türk Medeni Kanunu’na göre vasiyetname, bir kimsenin ölümünden sonra geçerli olmak üzere yaptığı tek taraflı, geri alınabilir, miras hukukuna ilişkin irade beyanıdır (TMK md. 495 ve devamı). Bu beyan ile kişi, malvarlığını dilediği gibi tasarruf ederek mirasçılarının kimler olacağını belirleyebilir, belirli mal bırakabilir veya mirastan çıkarma gibi işlemleri gerçekleştirebilir.

Bu yazımızla birlikte Veraset İlamı hakkındaki yazımızı da okuyabilirsiniz.

Vasiyetname Türleri Nelerdir

Türk Medeni Kanununa göre 3 farklı vasiyetname türü vardır. Bunlar resmi vasiyetname, el yazılı vasiyetname, sözlü vasiyetnamedir.

Resmi Vasiyetname

Resmi vasiyetname, bir noter, sulh hakimi veya yetkili memur huzurunda ve iki tanığın katılımıyla düzenlenen vasiyetname türüdür (TMK md. 532). En güvenli ve geçerliliği en yüksek vasiyetname türü olarak kabul edilir. Bu vasiyetname şu şekilde düzenlenir:

• Vasiyetçi, iradesini resmi memura sözlü veya yazılı olarak bildirir.
• Resmi memur, vasiyetnameyi yazar ve vasiyetçiye okur.
• Vasiyetçi, metnin iradesine uygun olduğunu belirtir.
• Tanıklar, vasiyetçinin işlemi kendi özgür iradesiyle yaptığını beyan eder ve imzalarını atarlar.

El Yazılı Vasiyetname

El yazılı vasiyetname, kişinin tamamını kendi el yazısıyla yazıp, imzaladığı ve tarih koyduğu bir vasiyet belgesidir (TMK md. 538). El yazısıyla olması zorunludur; bilgisayarda yazılıp imzalanan belgeler geçerli sayılmaz. Bu tür vasiyetnamenin avantajı kolay düzenlenebilir olması; dezavantajı ise kaybolma veya tahrif edilme riskidir.

Sözlü Vasiyetname (Olağanüstü Haller)

Sözlü vasiyetname, ancak olağanüstü durumlarda (savaş, ölüm tehlikesi, iletişimsizlik gibi) düzenlenebilir (TMK md. 539). Vasiyetçi, iki tanığa sözlü olarak vasiyetini açıklar. Tanıklar bunu yazıya döker ve derhal sulh hakimine verir. Bu vasiyetname, olağan durumlara dönüldüğünde 1 ay içinde resmi veya el yazılı şekilde yenilenmezse geçersiz hale gelir.

Vasiyetnamenin Geçerlilik Şartları

Bir vasiyetnamenin geçerli sayılabilmesi için şu şartlara uyulması gerekir:

• Vasiyet ehliyeti: Vasiyetçi, 15 yaşını doldurmuş ve ayırt etme gücüne sahip olmalıdır (TMK md. 502).
• Şekil şartı: Vasiyetname, kanunda belirtilen usullerden birine uygun olarak düzenlenmelidir.
• İrade serbestisi: Vasiyetçi, herhangi bir baskı veya zorlama altında olmadan kendi özgür iradesiyle vasiyetname düzenlemelidir.
• Açıklık: Vasiyetin içeriği anlaşılır, belirli ve uygulanabilir olmalıdır.

Vasiyetnamenin İçeriği Neleri Kapsar?

Vasiyetname ile kişi aşağıdaki işlemleri yapabilir:

• Belirli kişilere veya tüzel kişilere malvarlığı bırakma
• Mirasçılardan birinin mirasçılıktan çıkarılması (ıskat)
• Evlatlık tanıma
• Mal paylaşımına ilişkin irade beyanı
• Vakıf kurulması
• Belirli görevlerin verilmesi (cenaze düzeni, defin yeri vs.)

Vasiyetnamenin Saklanması ve Açılması

Resmi vasiyetnameler, noter veya yetkili makamlar tarafından saklanır ve ölümden sonra sulh hukuk mahkemesine sunularak açılır. El yazılı vasiyetnameler ise kişinin kendisi, bir yakını veya avukatı tarafından güvenli bir yerde saklanmalıdır. Vasiyetname, kişinin ölümü sonrasında mirasçılar tarafından mahkemeye sunularak açtırılır.

Vasiyetnamenin İptali ve İtiraz Yolları

Vasiyetnamenin iptali için şu gerekçelere dayanılabilir (TMK md. 557):

• Ehliyetsizlik: Vasiyetçinin ayırt etme gücünün olmaması veya yaş şartının sağlanmaması
• İrade bozukluğu: Aldatma, zorlama, tehdit gibi nedenlerle vasiyetnamenin düzenlenmiş olması
• Şekle aykırılık: El yazısıyla olmayan veya imzasız vasiyetnameler
• Açıklık olmaması: Belirsiz, çelişkili veya uygulanamaz vasiyet hükümleri

İptal davası, vasiyetnamenin açılmasından itibaren 1 yıl içinde ve her hâlükârda ölüm tarihinden itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır.

Neden Vasiyetname Düzenlemelisiniz?

Birçok kişi vasiyetname düzenlemeyi ihmal etmekte, bu durum ölüm sonrası aile içinde uyuşmazlıklara, miras kavgalarına ve uzun süren davalara yol açmaktadır. Vasiyetname sayesinde;

• Mirasın adil ve arzu edildiği şekilde paylaşılması sağlanır.
• Özel olarak desteklenmek istenen kişilere doğrudan malvarlığı bırakılabilir.
• Aile içi anlaşmazlıkların önüne geçilebilir.
• Hukuki güvencelerle malvarlığı üzerindeki tasarruflar güvenceye alınır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Vasiyetname hazırlamak için notere gitmek zorunlu mu?

Hayır. El yazılı vasiyetnameyi kendiniz de hazırlayabilirsiniz. Ancak noter huzurunda düzenlenen resmi vasiyetnameler geçerlilik açısından daha güvenlidir.

Vasiyetnameyi dilediğim zaman iptal edebilir miyim?

Evet. Vasiyetname düzenleyen kişi, bunu her zaman iptal edebilir ya da yeni bir vasiyetname düzenleyebilir.

Vasiyetnameyle tüm mirasçıları mirastan çıkarabilir miyim?

Hayır. Yasal mirasçılar bakımından “saklı pay” hakkı vardır. Saklı payı ihlal eden vasiyet hükümleri iptal edilebilir.

Vasiyetname noter dışında nerede saklanabilir?

Kişi vasiyetnamesini evinde, bankada ya da güvendiği bir kişide saklayabilir. Ancak güvenlik açısından noter veya avukat desteği önerilir.

Vasiyetname yabancı dilde yazılabilir mi?

Evet, ancak Türk Medeni Kanunu’na göre düzenlendiği sürece. Ayrıca gerektiğinde yeminli tercüme ile birlikte sunulmalıdır.

Sonuç

Vasiyetname, hem bireylerin iradesini hayata geçirmesi hem de miras hukukunun güvenli işleyişi için büyük önem taşır. Kanuna uygun olarak düzenlenmiş bir vasiyetname ile mirasın paylaşımına dair olası ihtilafların önüne geçilebilir. Bu nedenle vasiyetname düzenlerken mutlaka hukuki danışmanlık alınmalı, irade beyanının şekli ve içeriği dikkatle hazırlanmalıdır.

Eğer siz de mirasınızı güvence altına almak, sevdiklerinizi korumak ve ileride çıkabilecek hukuki sorunların önüne geçmek istiyorsanız, Ankara Miras Avukatı olarak uzman ekibimizle her zaman yanınızdayız.