İnternetten İçerik Kaldırma Ve Erişimin Engellenmesi

Erişimin engellenmesi 5651 sayılı yasanın 8 ve 9. Maddelerinde tanımlanmıştır. Bu yazımızda  internetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi konuları detaylı olarak ele alınacaktır.

Erişimin Engellenmesi ve İnternetten İçerik Kaldırma

Erişimin engellenmesi durumu; asıl olarak internet üzerinden yayımlanan video, fotoğraf, haber, yorum gibi içeriklerle kişilik haklarının veya özel hayatın gizliliğinin ihlali, suç işlenmesi, kamu düzenini ilgilendiren durumların bulunması gibi nedenlerle ilk olarak ihlal oluşturan içeriğin bulunduğu internet sitesindeki URL’ye, ihlal ile ilgili olarak bir çözüme ulaşılamadığında tüm internet sitesine erişimin engellenmesini ifade eder.

İnternetten içerik kaldırma, internet üzerinden yayımlanan ve hukuka aykırılık barındıran haber, yorum, video, fotoğraf gibi içeriklerin silinmesidir. İçerik kaldırma, silme işlemi, ancak yer veya içerik sağlayıcı tarafından yerine getirilebilir.

İnternet vasıtasıyla işlenen suçlarla ilgili olarak 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun düzenlemeler içermektedir. Kanun içeriğinde hak ihlali oluşturan ya da suç niteliğine ulaşan içeriklerin kaldırılması ve erişimin engellenmesi durumları mevcuttur. 

İçerik Kaldırma Veya Erişimin Engellenmesi Talebinde Kimler Bulunabilir? 

Bu talepte bulunabilecek kişiler, internet ortamında gerçekleştirilen yayın neticesinde özel hayatının gizliliği ihlal edilen ya da kişilik hakları ihlal edilen kişilerdir. Kişilik haklarını zedeleyen durum bir haber, fotoğraf ya da videodan kaynaklanabilir. Bu çeşit belgelerin yayılmasının durdurulması kişinin menfaatine olacaktır. Bu bağlamda menfaati zedelenen kişiler başvurabilir.

İnternetten İçerik Kaldırma Ve Erişimin Engellenmesi Hangi Suçlarda Uygulanır Ve Uygulanması İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

5651 Sayılı Kanunun 8. Ve 9. Maddelerinde ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Erişim engelinin mümkün olduğu suçlar şu şekildedir:

26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yer alan;

• İntihara yönlendirme (madde 84),
• Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra),
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190),
• Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194),
• Müstehcenlik (madde 226),
• Fuhuş (madde 227),
• Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228), suçları.
• 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar
• 29/4/1959 tarihli ve 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yer alan suçlar

Yukarıda görüldüğü üzere kanunda sınırlı sayıda bir düzenleme yapılmıştır, bu sebeple belirtilen suçlar dışında başka herhangi bir suç için engelleme kararı ya da içerik kaldırma kararı verilemez.

İçeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi için gereken şartlar şu şekildedir:

• Eylem bir suç teşkil etmeli.
• Kamu yararı ve düzenini etkilemeli.
• Özel hayatın gizliliğini ihlal etmeli.
• Kişilik haklarını ihlal etmeli ya da saldırı oluşturmalı.

İnternetten İçerik Kaldırma Ve Erişimin Engellenmesi Talebi İçin Hangi Merciye Başvurulmalı? 

5651 Sayılı Kanunda, İçeriğin yayından kaldırılması ve erişimin engellenmesi başlığı altında 9.maddede ilgili düzenleme yapılmıştır. Maddeye göre:

(1)“İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğin çıkarılmasınıve/veya erişimin engellenmesini de isteyebilir.”

(3)İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hâkim bu maddede belirtilen kapsamda içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verebilir. 

Özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi için başvurulacak merci yine ilgili kanunun 9/A maddesinde düzenlenmiştir:

(1)İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, Kuruma doğrudan başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilir.  

(2) Yapılan bu istekte; hakkın ihlaline neden olan yayının tam adresi (URL), hangi açılardan hakkın ihlal edildiğine ilişkin açıklama ve kimlik bilgilerini ispatlayacak bilgilere yer verilir. Bu bilgilerde eksiklik olması hâlinde talep işleme konulmaz.

(5) Erişimin engellenmesini talep eden kişiler, internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğinden bahisle erişimin engellenmesi talebini talepte bulunduğu saatten itibaren yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin kararına sunar. 

Özel hayat gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi için maddede adı geçen, başvurulması gereken kurum, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’dur. Böylece özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini öne süren bir kişi BTK’ye doğrudan başvurarak tedbir uygulanmasını isteyebilir.

İçeriğin Kaldırılması Ve Erişimin Engellenmesi Kararlarının Alınma Ve Uygulanma Süreci

5651 Sayılı Kanunun 8.maddesinde düzenlenen suçlar kapsamında suç işlenmesi nedeniyle içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi kararı soruşturma evresinde sulh ceza hakimliği,kovuşturma evresinde mahkeme tarafından verilir. Soruşturma evresinde gecikmesinde sakınca olunan durumlarda Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilebilir.

Hâkim,  vereceği erişimin engellenmesi kararlarını esas olarak, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verir. Gerekli bir durum olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Ancak, hâkim URL adresi belirtilerek içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle ihlalin engellenemeyeceğine kanaat getirmesi hâlinde, gerekçesini de belirtmek kaydıyla, internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişimin engellenmesine de karar verebilir.  Hâkimin bu madde kapsamında verdiği içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararları doğrudan Birliğe gönderilir.

Hâkim bu madde kapsamında yapılan başvuruyu en geç yirmi dört saat içinde duruşma yapmaksızın karara bağlar. Bu karara karşı 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir. Erişimin engellenmesine konu içeriğin yayından çıkarılmış olması durumunda hâkim kararı kendiliğinden hükümsüz kalır.  Birlik tarafından ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının gereği derhâl, en geç dört saat içinde ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir.

Hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından verilen erişimin engellenmesi ve içeriğin yayından kaldırılması kararlarının birer örneği, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilir. Bu kararlar kural olarak süresizdir. Ancak istenen amacı gerçekleştirecek nitelikte görülürse belirli bir süreyle sınırlı da olabilir.

5651 Sayılı Kanunun 9.maddesindeki düzenlemeye göre :“Kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden, gerçek kişiler, tüzel kişiler, kurum ve kuruluşlar içerik sağlayıcısına başvuracaklardır. Buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceklerdir. Ancak böyle bir başvuru yapmaksızın direk olarak Sulh Ceza Hakimliğine başvuru yapmakta mümkündür.“

İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içinde cevaplandırılır.  İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hâkim bu maddede belirtilen kapsamda içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verebilir.

Mahkeme tarafından verilen kararın gereği, hemen ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren dört saat içinde yerine getirilir.

Erişimin Engellenmesi Kararına Karşı İtiraz Nereye Ve Nasıl Yapılır?

Kişilik haklarının ihlali nedeniyle verilen erişime engel kararı üzerine, kararın öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde kararı veren Sulh Ceza Hâkimliğine verilecek bir dilekçe ile itiraz edilir.

Özel hayatın gizliliğinin ihlali nedeniyle verilen erişime engel kararı üzerine kararın öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde kararı veren Sulh Ceza Hakimliğine verilecek bir dilekçe ile itiraz edilir. Doğrudan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’na başvurulması sonucunda erişimin engellenmesi kararı verilmişse itirazlar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’na yapılır.

İnternet Üzerinden Yapılan Paylaşımlar Sonucunda Doğan Hukuki Sorumluluğun Tespiti

İnternette gerçekleştirilen paylaşımlarda bu işlemi yapan kişinin sorumluluğunun belirlenmesi önemli bir durumdur. Paylaşım yapan kişilerin tespit edilmesi için E-TESPİT işlemi yapılabilmektedir.

E- Tespit: Elektronik ortamda meydana gelen olayların tespiti bu yolla yapılır. E-tespit ile ilgili olarak 1512 Sayılı Noterlik Kanunu ve Noterlik İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yapılması Hakkında Yönetmelik olmak üzere iki temel mevzuatta düzenleme yapılmıştır. İlgili yönetmelik ve Noterlik Kanunu 198/A bendinde noterler elektronik ortamdaki görüntü, belge, video şeklinde olabilen her bir verinin tespiti işlerini yapabilir hale gelmiştir. İnternet ortamındaki verinin tespiti işlemi Türkiye Noterler Birliği Bilişim Sistemi aracılığıyla yapılır.

E-tespit işlemi çoğunlukla sosyal medya üzerinden işlenen hakaret ve tehdit suçlarında yararlanılan bir işlemdir. Bu suçların tespiti açısından, cezanın kesinliği ve sürecin doğru bir şekilde yönetilmesi bakımından e-tespit çok önemli bir yer arz etmektedir.

Aslan & Duran Hukuk Bürosu

Aslan&Duran Hukuk Bürosu olarak, erişimin engellenmesi veya internetten içerik kaldırma ile ilgili hukuki konularda uzman ve tecrübeli kadromuz ile her zaman yanınızdayız. Süreç sonucunda haksızlığa uğranıldığının düşünülmesi ve bir hak kaybı yaşamamak adına Ankara Ceza Avukatı olarak davalarınızı yakından takip etmekteyiz.

Güncel makale ve paylaşımlarımızı sosyal medya hesaplarımızdan da yapıyoruz. Bunun için instagram hesabımızı takip etmenizi öneririz.