10. Yargı Paketi ile Hukuk Sistemimizde Meydana Getirilen Değişiklikler

Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 10. Yargı Paketi TBMM Genel Kurulunda kabul edilmiştir.

10. Yargı Paketi İle Ceza İnfaz Sisteminde Yapılan Değişiklikler

04.06.2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen 10. Yargı Paketi, ceza infaz sisteminde önemli reformlar getirmiş olup bazı kanunlarımızda değişiklik yapılması sonucunu da doğurmuştur. Bu düzenlemeler, infaz sürelerinin yeniden yapılandırılması, denetimli serbestlik uygulamalarının genişletilmesi ve bazı suçlara ilişkin cezaların artırılmasını içermektedir.

Denetimli Serbestlik Uygulamasında Değişiklikler

Türkiye’de ceza adalet sisteminin etkinliğini artırmak ve toplumda cezasızlık algısını ortadan kaldırmak amacıyla hazırlanan 10. Yargı Paketi, denetimli serbestlik uygulamasında önemli değişiklikler içermektedir. Bu düzenlemeler, hem suçluların topluma kazandırılmasını hem de toplumun güvenliğini sağlamayı hedeflemektedir.

Cezanın Belirli Bir Kısmının Cezaevinde Çekilmesi Zorunluluğu

Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a göre, açık ceza infaz kurumunda veya çocuk eğitimevinde bulunan ve koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli bir hükümlünün, denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmesi için 5 günden az olmamak üzere koşullu salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken sürenin en az onda birini cezaevinde geçirmiş olması gerekecektir.

İyi Hal İndiriminde Yeni Kriterler

Mahkûmların iyi hal indiriminden faydalanabilmesi için mevcut koşullar yeniden değerlendirilmekte ve suistimal risklerini ortadan kaldırmak amacıyla yeni kriterler getirilmektedir. Bu düzenleme ile ceza adalet sistemine olan güvenin artırılması hedeflenmektedir.

Denetimli Serbestlik Uygulamasının Topluma Etkileri

Yapılan bu düzenlemelerle, denetimli serbestlik uygulamasının daha etkin ve adil bir şekilde işlemesi sağlanarak toplumda adalet duygusunun güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, cezaevlerinde geçirilen sürenin artırılmasıyla suçluların rehabilitasyonu ve topluma kazandırılması amaçlanmaktadır.

Yargı Paketi ile denetimli serbestlik uygulamasında yapılan değişiklikler, ceza adalet sisteminin etkinliğini artırmayı ve toplumda adalet duygusunu güçlendirmeyi hedeflemektedir. Bu düzenlemelerle, suçluların cezalarını daha etkin bir şekilde çekmeleri ve topluma kazandırılmaları sağlanarak, toplumun güvenliği ve huzuru korunmaya çalışılmaktadır.

Mükerrer Suçlulara Yönelik Yaptırımlar

10 . Yargı paketiyle yapılan değişiklikle ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere koşullu salıverilme imkanı getirilecektir. Bu kapsamda, süreli hapis cezaları bakımından koşullu salıverilme oranı dörtte üç olarak uygulanacaktır.

İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda tekerrür halinde işlenen suçtan dolayı mahkum olunan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının 39 yılının, müebbet hapis cezasının 33 yılının, birden fazla süreli hapis cezasına mahkumiyet halinde en fazla 32 yılının, süreli hapis cezasının üçte ikisinin infaz kurumunda iyi halli olarak çekilmesi durumunda koşullu salıverilmeden yararlanacaktır.

Konutta İnfaz Uygulamasının Genişletilmesi

Türkiye’de ceza adalet sisteminde önemli reformlar içeren 10. Yargı Paketi, konutta infaz uygulamasında da dikkat çekici değişiklikler getirmiştir. Bu düzenlemeler, özellikle belirli yaş grupları ve kadın hükümlüler için cezanın evde infaz edilmesine olanak tanıyarak, ceza infaz sisteminde daha insani ve esnek bir yaklaşımın benimsenmesini amaçlamaktadır.

Konutta İnfazın Kapsamı Ne Şekilde Genişletilmiştir?

Yeni düzenlemeyle birlikte, konutta infaz uygulamasından yararlanabilecek hükümlülerin kapsamı genişletilmiştir. Buna göre:

Kadınlar veya 65 yaşını doldurmuş kişiler, toplam üç yıl veya daha az süreli hapis cezalarını konutlarında infaz edebilecekler.

70 yaşını doldurmuş kişiler için bu süre dört yıl, 75 yaşını doldurmuş kişiler için ise beş yıl olarak belirlenmiştir.

Bu düzenleme, yaşlı ve kadın hükümlülerin cezaevine girmeden cezalarını çekmelerine olanak tanıyarak, ceza infaz sisteminde daha insani bir yaklaşımın benimsenmesini sağlamaktadır.

Ayrıca Cezaevinde yaşamını yalnız sürdüremeyecek durumda olan hasta ve engelliler, Adli Tıp raporuyla evde infazdan yararlanabilecek. Bu hüküm terör suçlularını kapsasa da ağırlaştırılmış müebbet cezası alanlar hariç tutulacaktır.

Şu hale göre, mahkumiyete konu suç nedeniyle doğmuş zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesine dair hukuki sorumlulukları saklı kalmak üzere; kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmiş kişilerin mahkum oldukları toplam 3 yıl, 70 yaşını bitirmiş kişilerin mahkum oldukları toplam 4 yıl, 75 yaşını bitirmiş kişilerin mahkum oldukları toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecektir.

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar hariç olmak üzere, hapis cezasına mahkum olan veya adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlülerden, ilgili hükümde belirlenen usule göre, maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği tespit edilen ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağı değerlendirilenlerin cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecektir.

Mahkumun durumu Cumhuriyet Başsavcılığınca birer yıllık dönemlerde belirlenen usule göre incelettirilecek. İnceleme sonuçlarına göre hükümlünün iyileştiğinin tespit edilmesi halinde infaz hakimi, cezanın konutta çektirilmesine dair kararı kaldıracak. Mahkum, denetimli serbestlik müdürlüğü ve bulunduğu yer kolluk makamlarınca izlenecek. Toplam cezası 10 yıldan fazla olan hükümlülerin elektronik cihazların kullanılması suretiyle takibi zorunlu olacak. Bu yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi halinde cezanın konutunda çektirilmesine dair karar infaz hakimliğince kaldırılacaktır.

Doğum Yapan Kadınlar İçin Yeni Düzenleme

Doğurduğu tarihten itibaren 6 ay geçen ve toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan ya da adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlü kadınların cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecektir. Cezanın özel infaz usulüne göre çektirilmesine karar verilenler hakkında, tabi oldukları infaz rejimine göre koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı hükümleri uygulanacaktır.

Hafta Sonu Ve Gece İnfazı Uygulaması

Kasten işlenen suçlarda toplam 3 yıl, taksirle işlenen suçlarda ise toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezası alan hükümlüler için hafta sonu veya gece saatlerinde ceza infazı uygulaması getirilmiştir. Bu düzenleme ile hükümlülerin toplumsal hayata entegrasyonlarının kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.

İnfaz hakimi, hükümlünün talebi üzerine, kasten işlenen suçlarda toplam 3, taksirle öldürme suçu hariç olmak üzere taksirle işlenen suçlarda ise toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasının; her hafta cuma günleri saat 19.00’da girmek ve pazar günleri aynı saatte çıkmak suretiyle hafta sonları; hafta sonları hariç her gün saat 19.00’da girmek ve ertesi gün saat 07.00’de çıkmak suretiyle geceleri ceza infaz kurumlarında çektirilmesine karar verebilecek. İnfaz usulü, hükümlünün iş yaşamı ve ailevi durumu ile ceza infaz kurumlarının düzen ve işleyişine göre ceza infaz kurumu tarafından süresi aynı olmak koşuluyla hafta içi günlerde de uygulanabilecektir.

Sonuç olarak; 10. Yargı Paketi ile ceza infaz sisteminde yapılan bu değişiklikler, suçun önlenmesi, cezasızlık algısının ortadan kaldırılması ve hükümlülerin topluma kazandırılması hedeflerini taşımaktadır. Bu reformlar, Türkiye’nin ceza adaleti sisteminde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirilmektedir.

Suça Teşebbüs Hükümlerinde İlişkin Hapis Cezaları  Arttırılmıştır

Türk Ceza Kanunu‘nda yapılan değişiklikle, suça teşebbüs halinde faile ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapis cezaları yerine verilecek süreli hapis cezasının alt ve üst sınırı artırılmaktadır. Buna göre, suça teşebbüs halinde faile, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre ağırlaştırılmış müebbet yerine 13 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası verilirken, bu süre 14 yıldan 21 yıla kadar; müebbet yerine 9 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası öngören hükümdeki süre ise 10 yıldan 18 yıla kadar şeklinde düzenlenmektedir.

Bazı Suç Türlerinde Cezaların Alt Sınırları Yükseltilmiştir

Kasten yaralama suçlarında hapis cezasının alt sınırı 1 yıldan 1 yıl 6 aya çıkarılmıştır. Ayrıca, meskun mahalde silah atılması ve genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması gibi suçlarda da ceza miktarları artırılmıştır.

Kasten Yaralama Suçunda Ceza Alt Sınırlarının Yükseltilmesi

Kasten yaralama suçuna ilişkin hapis cezası sürelerinde de artışa gidilmiştir. Kasten başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişiye yönelik hapis cezasının alt sınırı 1 yıldan, 1 yıl 6 aya çıkarılıyor. Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbi müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması halinde, mağdurun şikayeti üzerine hükmolunacak 4 aydan 1 yıla kadar olan hapis cezası ise 6 aydan 1 yıl 6 aya kadar şeklinde değiştiriliyor. Suçun kadına karşı işlenmesi halinde verilecek cezanın alt sınırı 6 aydan 9 aya yükseltiliyor.

Tehdit Suçunda Ceza Alt Sınırları Yükseltilmiştir

Tehsit suçu ile ilgili yargı paketinde değişklikler yapılmıştır. Buna göre, malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte, mağdurun şikayeti üzerine verilecek hapis cezasının alt sınırı 2 ay olacaktır.

Tehdidin silahla, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle; birden fazla kişi tarafından birlikte, var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde hükmolunacak hapis cezasının üst sınırı 5 yıldan 7 yıla çıkarılmıştır.

10. YARGI PAKETİ İLE AYRICA; trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçuna yönelik hapis cezalarının da artırılması cihetine gidilmiş, Noterlik ve İcra İflas Kanununda da bir takım değişikliklere ilişkin hükümler öngörülmüştür.

Toplumsal Etkiler Ve Amaçlar

Bu düzenlemelerin temel amacı, maddi ceza hukuku ve ceza infaz sisteminde daha insani ve topluma entegre edici bir yaklaşımın benimsenmesidir. Özellikle yaşlı, kadın ve belirli koşullara sahip hükümlülerin cezaevine girmeden cezalarını çekmeleri, cezaevlerindeki yoğunluğun azaltılmasına ve hükümlülerin topluma daha kolay kazandırılmasına katkı sağlayacaktır.

Yargı Paketi ile getirilen konutta infaz düzenlemeleri, ceza adalet sisteminde önemli bir dönüşümü temsil etmektedir. Bu değişiklikler, hem hükümlülerin haklarını gözetmekte hem de toplumsal düzenin korunmasına hizmet etmektedir.