2024 ile 2025 yılı emeklilik şartları ve hangisinin daha avantajlı olduğu son günlerde fazlaca konuşulur oldu. 2024 yılında emekli olmayı planlayan işçi ve esnaflar için kritik bir dönemece giriyoruz. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emekli aylıklarının hesaplanma yöntemi değişmiş, bu da 2024 ve 2025 yıllarında emekli olmanın getireceği ciddi farkları ortaya çıkarmıştır. Özellikle güncelleme katsayısı ve enflasyon oranlarındaki farklılıklar nedeniyle 2024’ün ikinci yarısında emeklilik başvurusu yapanlar, 2025’te başvuranlara göre çok daha yüksek emekli maaşı alma avantajına sahip olabilir. Bu yazıda, emeklilik başvurularının hangi yılda yapılmasının daha avantajlı olduğunu ve bu farkın gelecekteki maaşlar üzerindeki etkisini detaylı bir şekilde ele alıyoruz.
2024 Yılında Emekli Olmak İçin Neler Yapılabilir
Son günlerde işçilerin ve esnafların 2024 yılında emekli olması halinde daha fazla emekli maaşı alacağı ve daha avantajlı olacağı, bu farkın sonraki yıllarda da devam edeceği konusundaki açıklamalar gündemde bulunduğundan bu konuda kısa bir bilgilendirme yazısı yazmamız gerekmiştir.
2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndaki düzenlemeler nedeniyle emekli aylıklarının katsayılarında değişiklikler oldu. 5510 sayılı Kanun ile aylık bağlama oranı ile güncelleme katsayısı, güncelleme katsayısında büyümenin payı düşürüldü.
Bu yazımızla birlikte Bağ-Kur Tespit Davası başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
Katsayılardaki farklılıklar ve enflasyondaki yükseklik nedeniyle 2024 yılının ikinci yarısında emekliliği hak eden vatandaşlarımızın emeklilik başvurularını 2025 yılında yaptıkları takdirde emekli maaşlarında ciddi bir düşüş yaşamaları mümkün hale gelmiştir. Bu nedenle aynı şartlar altında çalışan ve emekli olanların yaşlılık aylıkları arasında büyük bir farklılık olacaktır.
5510 sayılı Kanun’da yer alan güncelleme katsayısı hesaplama yöntemi sebebiyle 2024 ve 2025’te işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin 2024’ün ikinci yarısında emekliliğe başvuranları 2025’in ilk yarısında emekliliğe başvuranlardan yaklaşık yüzde 30 oranından daha fazla aylık alacaktır. Bu farklılığın gelecek yıllardaki maaşlarda da devam etme ihtimali de yüksektir.
Bu farklılığın asıl nedeni güncelleme katsayısı hesabının temelini oluşturan TÜFE oranı ile emekli aylıklarına yapılan artış oranları arasındaki farktır. Enflasyonun yüksek olduğu yıllarda aradaki makas açıldığı için maaş miktarlarının değişmesine neden olmaktadır.
Bu nedenlerle emekliliği planlayan işçilerin ve esnafların mağdur olmaması açısından 2024 yılı sonuna kadar emekli aylığı için tahsis talebinde bulunması bu olumsuzluğu ortadan kaldırabilecektir.
Bu yazımızla benzer içeriğe sahip Hizmet Tespit Davası başlıklı yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.
Bu sorunun çözümü için yetkililerce 2024 yılında emeklilere verilen yüzde 86,16 zam oranının hem 2024 yılı güncelleme katsayısı hem de 2025 yılı ve sonraki yılların güncelleme katsayısı olarak kabulü ve güncelleme katsayısının emekli aylıklarına yapılan toplam artıştan düşük olmaması için bir karar alınabilir veya düzenleme yapılabilir.
2024 – 2028 Emekli Aylık Farkı Nasıl Oluşuyor?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Yaşlılık Aylığının Hesaplanması” başlıklı 29. Maddesine göre ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katıdır.
Bu düzenleme uyarınca güncelleme katsayısı emekli aylıklarının belirlenmesini ve sigortalının geçmişteki prime esas kazancının veya ödediği primlerin bugünkü değerini bulmamızı sağlamaktadır.
Güncelleme katsayısının yılın ilk yarısında bir önceki yılın TÜFE ve büyüme oranları açıklandığı için bu oranlara göre hesabı kolayca yapılabilir.
Bu yazımıza ilave olarak daha önce yazmış olduğumuz 1 Günlük Hizmet Tespit Davası başlıklı yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.
Ancak yılın ikinci yarısında TÜFE ve büyüme oranları belli olmadığı için 5510 Sayılı Yasanın 29/son fıkrasına göre yılın ikinci altı aylık dönemine rastlaması halinde öncelikle ocak ödeme dönemi, daha sonra temmuz ödeme dönemi için gelir ve aylıklara uygulanan artış oranları kadar artırılarak sigortalının aylık başlangıç tarihindeki aylığı hesaplanır.
Bu nedenle emekli aylıklarının hesaplanmasında enflasyon ve büyüme hızı yanında ocak ve temmuz aylarında yapılan emekli aylık zamları da önem taşıyor.
Eğer işçi veya esnaf yılın ilk 6 ayında emekli olduysa bir önceki yılın güncelleme katsayısı belli olduğu için güncelleme işlemi yapılacak ve ardından emekli aylıklarına yapılan artış oranı kadar aylığı artırılacak ve ele geçecek emekli aylığı hesaplanacak.
Eğer işçi veya esnaf yılın ikinci yarısında emekli olursa henüz içinde olduğu yılın yılı TÜFE oranları belirlenmediği için emekli aylığına içinde olduğu yılın güncelleme katsayısı yerine emekli aylıklarına o yıl Ocak ve Temmuz döneminde yapılan artış oranları ayrı ayrı uygulanır ve başvuru tarihindeki aylık bulunur.
Bilindiği gibi 2024 yılında emekli aylıklarına ocak ve temmuz dönemi olmak üzere iki kez artış yapıldığından yıllık artış yüzde 86,16 oranında gerçekleşti. Bu da yaklaşık yüzde 30 oranında bir fark olabileceği anlamına gelmektedir. Kuşkusuz büyüme ve enflasyon oranlarına göre bu farkın birkaç puan aşağısında veya yukarısında bulunması mümkündür.
2024 Yılı İçin SGK Başvurusu Reddedilenler Ne Yapabilir?
2024 yılında emekli olma hakkı olup SGK’nın çeşitli nedenlerle başvurusunu kabul etmediği vatandaşlar ne yapabilir? Bağ-Kur Sigortalısı olan Vatandaşlarımız Sosyal Güvenlik Kurumundan Esnaf Bağ-Kur veya Tarım Bağ-Kur sigortalıları şartları varsa eksik sürelerinin tespiti ile emekli aylığının tahsisi talebinde bulunabilirler. Sosyal Güvenlik Kurumu bu talebini reddettiğinde dava açabilirler ve davanın kazanılması halinde maaşlarını 2024 yılından itibaren alabilirler. Bunun için linkteki Tarım Bağ-Kur Tespit Davası ve Bağ-Kur Hizmet Tespiti Davaları için yazdığımız makalelere bakabilirsiniz.
5510 Sayılı Yasanın 4/a maddesi kapsamında sigortalı olan vatandaşlarımız da Sosyal Güvenlik Kurumundan bir günlük başlangıç tespiti ile birlikte emeklilik tahsis talebinde bulunabilirler. Sosyal Güvenlik Kurumu bu talebini reddettiğinde dava açabilirler ve davanın kazanılması halinde maaşlarını 2024 yılından itibaren alabilirler. Bunun için linkteki Bir Günlük Başlangıç Tespiti ve Sigortalılık Hizmet Tespiti Davaları için yazdığımız makalelere bakabilirsiniz.
Sonuç
Sonuç olarak bu yazımızda 2024 ile 2025 yılı emeklilik şartları ve avantajları konusu ele alınmıştır. 2024 yılında emekli olma hakkı kazanmış işçiler ve esnaflar, emekli maaşlarındaki farkın gelecek yıllarda da devam etme ihtimalini göz önünde bulundurarak başvurularını 2024’ün ikinci yarısında yapmayı düşünebilirler. Aksi halde, 2025 yılında emekli olduklarında, maaşlarında yaklaşık yüzde 30’luk bir kayıp yaşama riskiyle karşı karşıya kalabilirler. Özellikle güncelleme katsayısının hesaplanma biçimi ve enflasyon oranlarının emekli aylıklarına olan etkileri dikkate alındığında, mağduriyet yaşamamak adına planlı bir şekilde hareket edilmesi önem arz etmektedir. Bu süreci daha iyi yönetebilmek ve hak kaybı yaşamamak için konuyla ilgili bir idare avukatı ile görüşmek faydalı olabilir.
Leave a Reply