Zimmet Suçu Cezası ve Nitelikli Halleri

Zimmet suçu, kamu görevlisinin görevi gereği kendisine emanet edilen mal veya parayı, kendisinin ya da bir başkasının menfaatine olacak şekilde kullanmasıyla işlenen bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’nun 247. maddesinde düzenlenen bu suç, kamu güvenine ve devlet malvarlığına zarar verdiği için ağır yaptırımlarla karşılık bulmaktadır. Zimmet suçunun temel unsurları, cezaları, nitelikli halleri ve zamanaşımı süresi gibi konular, bu suçun yargı sürecinde dikkatle değerlendirilir. Bu makalede, zimmet suçu hakkında merak edilen tüm detaylara kapsamlı bir şekilde yer verilmiştir.

Zimmet Suçu Nedir?

Zimmet suçu Türk Ceza Kanunu‘nun 247. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre zimmet suçu; görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi olarak tanımlanmıştır.

TCK’nın 247. maddesi şu şekildedir (1) Görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. (3) Zimmet suçunun, malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir.

Bu yazımızla birlikte Kamu Görevinden Çıkarma İptal Davası başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.

Zimmet Suçunun Cezası Nedir?

Zimmet suçunun cezası, fiilin niteliğine ve suçun özel durumlarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi, 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Zimmet suçunun, malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir.

Zimmet suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilir.

Ceza hukuku kapsamında Özel Hayatını Gizliliğini İhlal Suçu başlıklı makalemizi de okuyabilirsiniz.

Zimmet Suçunun Unsurları

Zimmet suçunun oluşması için aşağıdaki unsurlar gereklidir:

1. Fail:Zimmet suçunun faili sadece kamu görevlisi olabilir. Bu nedenle özgü suç kategorisinde yer alır. Kamu görevlisi, TCK’nın 6. Maddesinde ‘’kamusal bir hizmetin yürütülmesine atama veya seçim yoluyla katılan kişi’’ şeklinde tanımlanmıştır.
2. Mağdur:Mağdur, kamu yani toplumu temsil eden devlettir. Zimmet suçu kamu gücüne ve kamu mallarına yönelik bir tehlike oluşturduğu için toplumsal düzen açısından önemlidir.
3. Konu:Suçun konusunu, kamu görevlisine görevinden dolayı teslim edilen veya onun denetiminde bulunan mallar oluşturur. Bu mallar genellikle para, menkul veya gayrimenkul değerlerdir.
4. Fiil:Failin, malı kendisi veya başka bir kişi için hukuka aykırı bir biçimde mal etmesi gereklidir. Bu durum, malın sahibi gibi tasarruf edilmesi anlamına gelir.
5. Kast:Zimmet suçu, kast ile işlenebilen bir suçtur. Failin, malı kendisine veya başkasına mal etme niyeti olması gerekir.

Nitelikli Hâller

TCK, zimmet suçunun temel haline ek olarak, daha ağır cezaları gerektiren nitelikli hâlleri de düzenlemiştir:

• Kullanma Zimmeti:Failin, malı kullanıp iade etme kastıyla hareket etmesi durumunda suç oluşur. Ancak bu durum, cezanın takdirinde hafifletici bir sebep olabilir.
• Ağır Zimmet:Suçun, malın miktarının yüksek olduğu ya da kamusal zararın büyük boyutlara ulaştığı hallerde işlenmesi, daha ağır ceza gerektirir.

 Konu ile ilgili olarak Resmi Belgede Sahtecilik başlıklı makalemizi de okuyabilirsiniz.

Zimmet Suçu Cezası  Adli Para Cezasına Çevrilir mi? Ertelenir mi?

Zimmet suçu, kasten işlenen bir suç olduğu için adli para cezasına çevrilmesi veya cezanın ertelenmesi genellikle mümkün değildir. Ancak bu durum, suçun niteliği, kamu zararı ve failin etkin pişmanlık göstermesi gibi faktörlere göre mahkeme tarafından değerlendirilir.

Zimmet Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, failin işlediği suçtan dolayı pişmanlık duyarak ortaya çıkan zararı giderme çabasında bulunması durumunda cezada indirim yapılmasını öngören bir hukuki mekanizmadır. Türk Ceza Kanunu’nun 248. maddesi, zimmet suçu bakımından etkin pişmanlık hükümlerini özel olarak düzenlemiştir.

TCK 248. maddeye göre, zimmet suçunda etkin pişmanlık hükümleri şu şekilde uygulanır:

1. Soruşturma Aşamasından Önce İade
   Eğer fail, zimmetine geçirdiği malı veya parayı, soruşturma başlamadan önce kendiliğinden iade ederse, hakkında verilecek ceza üçte ikiye kadar indirilir. Bu düzenleme, failin daha erken bir aşamada pişmanlık duymasını ve zararı gidermesini teşvik etmektedir.
2. Kovuşturma Aşamasında İade
   Zimmet konusu mal veya paranın, kovuşturma başladıktan sonra ancak hüküm verilmeden önce iade edilmesi durumunda, failin cezasında yarıya kadar indirim yapılır. Burada zararın giderilmesi süresi uzasa da, failin iyi niyet göstergesi olan davranışı ceza indirimiyle ödüllendirilir.
3. Tam Tazmin Koşulu
   İndirimin uygulanabilmesi için, zimmet nedeniyle ortaya çıkan kamu zararının tam olarak giderilmesi gerekmektedir. Kısmi tazminat durumunda, etkin pişmanlık hükümleri uygulanmaz veya ceza indirimi daha sınırlı olabilir.

Bu yazımızla birlikte Kara Para Aklama ve Yöntemleri başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.

Etkin Pişmanlık Şartları

Etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için şu şartlar gereklidir:

• Failin mal veya parayı kendiliğinden iade etmesi,
• İadenin soruşturma veya kovuşturma süresi içinde gerçekleşmesi,
• Kamu zararının tamamen giderilmiş olması.

Zimmet Suçuna Teşebbüs ve İştirak

Zimmet suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 247. maddesinde düzenlenen bir kamu görevlisi suçu olup, bazı durumlarda teşebbüs ve iştirak halleri de gündeme gelebilir. Bu başlıkta zimmet suçunda teşebbüs ve iştirak hükümlerini açıklayalım.

Zimmet Suçuna Teşebbüs

Teşebbüs, failin suçu tamamlamak amacıyla icra hareketlerine başlamasına rağmen suçun tamamlanamaması durumudur. Zimmet suçunda teşebbüs, suçun türü ve niteliği dikkate alınarak şu şekilde değerlendirilir:

Zimmet Suçunun Teşebbüs Hükümleri Kapsamında Değerlendirilmesi

• Zimmet suçu bir seçimlik hareketli suçtur. Failin zimmete konu malı kendine veya bir başkasına mal etmesiyle suç tamamlanır. Eğer bu hareketler tamamlanmamışsa teşebbüs hükümleri gündeme gelebilir.
• Örneğin, bir kamu görevlisinin, zimmetine geçirmek üzere bir parayı bankadan çekmeye çalışması ancak işlemi tamamlayamadan yakalanması durumunda teşebbüs hükümleri uygulanabilir.
• Ancak, zimmet suçunda teşebbüsün mümkün olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Suç, çoğu durumda icrai hareketlerin tamamlanmasıyla oluşur. Mal veya paranın kamu görevlisinin denetimine geçmiş olması suçun tamamlanmasını sağlar, bu nedenle teşebbüs hükümleri her olayda uygulanmayabilir.

Bu yazımızla birlikte Dolandırıcılık Suçu başlıklı makalemizi de okuyabilirsiniz.

Zimmet Suçuna İştirak

Zimmet suçu, TCK m. 40 ve devamındaki genel iştirak hükümlerine tabidir. Suçun işlenmesinde birden fazla kişinin katkısı varsa iştirak hükümleri uygulanır.

Zimmet Suçunda İştirak Halleri

Yardım Etme (TCK m. 39): Kamu görevlisi olmayan bir kişi, zimmet suçunu işlemesine yardımcı olabilir. Örneğin, bir muhasebecinin kamu görevlisine zimmet suçunu işlemesi için teknik destek sağlaması durumunda yardım eden sıfatıyla sorumluluk doğar.

Azmettirme (TCK m. 38): Zimmet suçuna azmettiren kişi, fail ile aynı şekilde cezalandırılır. Örneğin, bir yöneticinin alt kademe bir kamu görevlisini zimmet suçu işlemeye yönlendirmesi azmettirme kapsamına girer.

Birlikte İşleme (Fail Olma): Birden fazla kamu görevlisinin zimmet suçunu birlikte işlemesi mümkündür. Bu durumda, tüm kamu görevlileri suça doğrudan fail olarak katılır ve aynı cezaya tabidir.

Kamu Görevlisi Olmayan Kişiler

Kamu görevlisi olmayan kişiler zimmet suçunun faili olamaz. Ancak, bu kişiler yardım eden veya azmettiren sıfatıyla suçtan sorumlu tutulabilir. Örneğin, bir özel şirket çalışanının kamu görevlisinin zimmetine mal geçirmesine bilerek katkı sunması durumunda iştirak hükümleri uygulanabilir.

Zimmet Suçu Şikayete Bağlı Suç Mudur?

Zimmet suçu, kamu düzenini bozan suçlar arasında kabul edilir ve şikayete bağlı değildir. Zimmet suçu, re’sen (kendiliğinden) soruşturulan suçlar arasında yer alır.

Zimmet Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

Zimmet suçunun, cezası beş yıldan on iki yıla kadar hapis olan bir suçtur ve bu ceza miktarı nedeniyle Ağır Ceza Mahkemesi görevli mahkeme olarak belirlenmiştir.

Yetkili Mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir. Zimmet suçunda yetkili mahkeme, suça konu fiilin gerçekleştirildiği yerin ağır ceza mahkemesidir.

Zimmet Suçunda Zamanaşımı Süresi

Türk Ceza Kanunu’nun 66. maddesine göre, zimmet suçunda zamanaşımı süresi işlenen suçun cezasına bağlıdır.

Zimmet suçunun temel hâli için öngörülen ceza beş yıldan on iki yıla kadar hapis olduğundan, bu suç için zamanaşımı süresi 15 yıldır. Eğer zimmet suçu nitelikli hâlde işlenmişse (örneğin kamu zararının büyüklüğü veya diğer ağırlaştırıcı sebepler), zamanaşımı süresi yine cezanın miktarına göre artabilir.

Zimmet ve Rüşvet Suçu Arasındaki Fark

• Her iki suç da kamu görevlilerinin görevlerini kötüye kullanmaları sonucu işlenir.
• Her iki suçta da kamu düzeni, kamu güveni ve adalet anlayışı zarar görür.
• Her iki suç da kamu görevlisi tarafından işlenmesi hâlinde ağır yaptırımlarla karşılanır.

Farklar

• Zimmet Suçu: Kamu görevlisinin, göreviyle bağlantılı olarak kamu malını zimmetine geçirmesiyle oluşur. Fail tek başına hareket eder ve mağdur devlettir.
• Rüşvet Suçu: Kamu görevlisinin, bir işi yapma veya yapmama karşılığında haksız menfaat sağlamasıyla oluşur. Suç iki taraflıdır; fail ve rüşvet veren birlikte sorumludur.

Her iki suç da kamu görevlilerinin sorumluluklarını kötüye kullanmasıyla ortaya çıksa da, işleniş biçimi, tarafları ve cezai yaptırımları bakımından birbirinden farklıdır.

Sonuç

Zimmet suçu, kamu görevlisinin güven ilişkisini kötüye kullanması nedeniyle toplum ve kamu düzeni açısından ciddi sonuçlar doğuran bir suçtur. Suçun cezası, işlenme şekli ve failin niyeti gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenir. Bu tür davalarda, adil bir savunma yapmak ve hak kayıplarını önlemek için profesyonel bir ceza avukatından destek almak son derece önemlidir. Aslan & Duran Hukuk Bürosu, zimmet suçu ile ilgili davalarda deneyimli ekibiyle, ceza avukatı olarak müvekkillerine etkin ve kapsamlı bir hukuki destek sunmaktadır.